Alle andere landen weren securitysoftware van Kaspersky. Alleen België doet dat niet. Wat is er aan de hand?
Ik ben eerlijk gezegd altijd blij geweest met een bedrijf als Kaspersky in de security- en it-markt. Ze hebben een totaal andere bedrijfscultuur dan de klassieke (Amerikaanse) bedrijven waar wij doorgaans contact mee hebben. Een collega heeft ooit eens een persreis gehad met de oprichter van het bedrijf. En hij wist me te vertellen dat oprichter Eugene Kaspersky een ‘aparte man’ is, zoals hij het diplomatisch verwoordde. In journalistiek jargon gebruiken wij dan vaak het woord ‘flamboyant’.
Dat was toen, en intussen zitten ze bij Kaspersky in de hoek waar de klappen vallen. Heel wat andere landen gaven al een negatief advies over het gebruik van securitysoftware van Kaspersky. Of ze verboden het simpelweg. Die lijst groei aan: de VS, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Nederland en Italië. En dan vergeet ik er nog een paar.
In tegenstelling tot deze landen hield België zich inzake Kaspersky tot dusver op de vlakte. Maar met het conflict in Oekraïne is de situatie wel aan de orde. Houdt België net het hoofd koel en doet het niet mee aan het Koude Oorlog-opbod? Dat kan uiteraard. Maar het kan natuurlijk ook dat er gewoon, zoals wel vaker in dit land, (te) lang wordt gewacht om knopen door te hakken.
Russisch of niet?
Op zich wil Kaspersky (hoe zou je zelf reageren in deze situatie?) zich zo weinig mogelijk voordoen als Russisch bedrijf. Hun kantoor verkaste naar het VK, en hun servers naar Zwitserland (kan het nog objectiever?). Maar alle onderzoek en ontwikkeling zit nog in Moskou, wist Eddy Willems me onlangs te vertellen. En natuurlijk is er de historische band met het thuisland.
Zo zou Kaspersky door de Russische overheid gedwongen worden om bepaalde informatie te delen. ‘Ook China en de VS hebben dergelijke wetgeving en dat is objectief gezien een risico. En sinds de oorlog in Oekraïne is dat risico alleen maar groter geworden’, zo liet Bart Preneel zich deze week ontvallen in De Morgen. Oftewel: de producten van Kaspersky kunnen dan wel betrouwbaar zijn, Poetin zelf lijkt dat niet.
Marktaandeel
De situatie is actueel, zeker ook doordat Kaspersky in ons land historisch een sterke positie heeft. Uit een onderzoek dat Computable enkele jaren geleden liet uitvoeren bleek dat Kaspersky (toen met 26 procent marktaandeel) op een haar na de grootste security-partij was binnen de Belgische overheid. Dit alles is mede te danken aan het vertrouwen dat onze overheid bleef hebben in de leverancier. In Nederland leverde de Russische leverancier juist marktaandeel in. In ons land is zelfs de politie klant bij Kaspersky.
Is Kaspersky een risico? Het officiële standpunt op dit moment is nog steeds dat Kaspersky-producten betrouwbaar zijn. Let wel, dat is een voorlopig standpunt. ‘Het Centrum voor Cybersecurity België (CCB) maakt samen met de Veiligheid van de Staat een evaluatie van de eventuele risico’s’, kregen we ongeveer twee maanden geleden te horen van het CCB.
Op onze vraag naar een update over de situatie, eerder deze week, kregen we nog geen antwoord. De finale beslissing laat al maanden op zich wachten. Dringend lijkt het in elk geval niet.