´Internet is net als de grootstad, op sommige plekken kom je beter niet.´ Het was een interview ongeveer tien jaar geleden met een expert van een of ander securitybedrijf. TrendMicro of Symantec, dat weet ik niet meer precies.
Voor de uitspraak van de man valt natuurlijk wel wat te zeggen. Molenbeek of Vorst zijn anders dan pakweg Ukkel of Watermaal-Bosvoorde. Op internet is dat ook zo. Al weten we intussen dat grote publieke ruimten, zoals luchthavens of metro’s, ook behoorlijk gevaarlijk kunnen zijn.
Maar soit, het punt van de man was dat je jouw online veiligheid voor een deel zelf in de hand hebt. Dat bleek onlangs nog maar eens in de soap rond de beruchte iCloud hacks, ook wel Celebgate genoemd. Het was geen hack van iCloud of van de individuele pc’s, zoals eerst werd beweerd. Neen, iemand vroeg de celebrities per e-mail simpelweg naar hun inloggegevens. Tientallen, waaronder Jennifer Lawrence en Kirsten Dunst, gaven die. En de gevolgen waren niet te overzien.
Ik moest aan deze uitspraak terugdenken toen ik de voorbije weken het boek ‘Dark net’ van auteur Jamie Bartlett las. Over het wilde westen van de 21e eeuw. Zijn boek is een beschrijving van een deel van het internet dat niet met de gewone browser te bereiken is. Het toont vooral aan wat er gebeurt als mensen in complete anonimiteit kunnen opereren. Het brengt zowel het slechtste als het beste in de mens naar boven. Deze vijf duistere plekken zijn daar een goed voorbeeld van. Al functioneren ze (en vooral de laatste drie) soms ook wel verbazend goed.
1. 4chan
4chan is de beruchte foto-uitwisselingswebsite met boards over diverse onderwerpen: van koken tot politiek. Maar de meeste bezoekers komen voor /b/ ook wel bekend als het random-board. Het bekende hacker-collecties Anonymous vond hier zijn oorsprong. Het is een plek waar de meest bizarre, aanstootgevende of seksueel expliciete foto-threads verschijnen. Er wordt daar nauwelijks gemodereerd en uiteraard schrijft iedereen er anoniem. Het gaat er soms vrij heftig aan toe.
Als je persoonlijke informatie over je verstrekt, gaan ze je doxen: iemand zijn of haar identiteit achterhalen. Het gebeurde ene Sarah een drietal jaar geleden. Ze had in een dronken bui domweg haar foto op de site geplaatst waarop ze halfnaakt stond en haar naam vermeldde. Waarna gebruikers haar adres en telefoonnummer onthulden. Vervolgens traceerden en bestookten ze haar Facebook- en Twitter-account én de mailbox van haar contacten. Sarah zat achter haar pc en keek hulpeloos toe toen de ramp zich voltrok. Sarah is maar één voorbeeld van de vele beledigingen en vernederingen die mensen online te beurt vallen. Het wordt ook wel trollen genoemd: de verzamelterm voor alle vormen van gemeen en bedreigend online gedrag.
2. The Assasination Market
The Assasination Market is dé goksite van Dark net. En tegelijk een van de meeste lugubere plekken op het internet. Wie op de site komt, ziet een lijst met potentiële doelwitten (van Obama tot Madonna), met daarnaast telkens een bedrag. De bedoeling is om te raden wanneer iemand sterft. Dat lijkt op het eerste zicht een kansloze weddingschap. Al staat er nog één instructie op The Assasination Market: Je mag ervoor zorgen dat je voorspelling uitkomt.
De site is niet te vinden via een Google-opdracht, maar maakt deel uit van het Tor-netwerk, een versleuteld deel van het internet dat je enkel met aangepaste software (lees: de Tor-browser) kan raadplegen. De man achter de site, met het pseudoniem Kuwabatake Sanjuro, gelooft dat mensen willen betalen om iemand te laten vermoorden als er geen enkele kans is dat ze worden gepakt.
3. Chaturbate
Wat YouTube is voor video, is Chaturbate voor home-made seksfilmpjes. Het is een van de meest populaire camsites. Op ieder willekeurig moment van de dag zijn er ongeveer zeshonderd modellen overal ter wereld online, die thuis voor hun eigen webcam liveshows geven voor de mensen die zijn ingelogd op hun Chaturbate-room. De modellen verdienen hun geld met ‘fooien’ van de toeschouwers.
Chaturbate is een duistere plek, maar heeft ook wel iets moois. Om een show op Chaturbate te geven moet je er bijvoorbeeld niet uitzien als een pornoster, en de meeste modellen zien er ook zo niet uit. In het boek haalt Jamie Bartlett het voorbeeld aan van Vex, een prille twintiger die in haar levensvoorziening voorziet door elke week vanuit haar slaapkamer een show te voorzien.
4. Dark Wallet (bitcoin)
Bitcoin is de munteenheid van de onderwereld. Deze munt werd in eind oktober 2008, dus in volle financiële crisis, opgericht. Al is de ware identiteit van de bitcoin-oprichter is nooit echt onthuld. Bitcoin is overigens geen pure munt, maar eerder een keten van digitale handtekeningen. Al kan je bitcoin op deze manier wel als digitaal geld beschouwen. Je kan dus bicoins bezitten en ermee betalen.
Digitale munten als de bitcoin hebben aanzienlijke voordelen. De belangrijkste is dat er geen centraal bankensysteem meer nodig is, wat fors doet besparen op kosten van tussenpersonen. De hele boekhouding van wie aan wie heeft betaald, baseert zich op een technologisch peer-to-peer-systeem. Hierdoor kan u, zoals met echt geld, bitcoins slechts één keer uitgeven.
Regeringen proberen om de betalingsmethode te reguleren, maar een groep hackers wil voorkomen dat de anonimiteit van bitcoins verdwijnt en de controle wordt opgeheven. Daarom hebben een aantal programmeurs Dark Wallet ontwikkeld. Het is een open source platform waarmee u volledig anoniem uw bitcoins kan beheren, zonder de minste inbreng van de overheid. Maar tegelijk is Dark Wallet een uitgelezen witwassysteem voor de bitcoin.
5. Silk Road
Silk Road is de Amazon van de onderwereld, en dan bedoel ik Amazon als supermarkt. Het is een website waar je alles kan kopen en verkopen, maar in de praktijk vooral drugs. De site is genoemd naar de Zijderoute, een vroeger handelsnetwerk over diverse continenten heen. Ook al kan je er alles kopen, de site is vooral bekend van drugshandel. Maar ondanks dat er geen toezichthouders zijn en zowel kopers als verkopers anoniem zijn, functioneert Silk Road verbazend goed. Soms wordt de site door een politie-actie opgedoekt, maar meestal duikt hij kort nadien ook op.
Silk Road is het vreemde voorbeeld dat ook Dark Net-markten de klantvriendelijk (gratis verzending!) en transparant kunnen zijn, op basis van het krachtige beoordelingssysteem (met de bijhorende sterren). Als een verkoper uit de bocht gaat, weet iedereen dat. De prijzen op Silk Road blijken concurrentieel en de producten (naar verluidt) van hoge kwaliteit. Of hoe op sommige duistere plekken op internet de klant koning is.
