De oorlog tegen Israël heeft meteen al aanzienlijke impact op de techsector. Investeerders schatten dat een belangrijk deel van de Israëlische techwerkers, met name jonge ontwikkelaars die in dienst zijn van startups, als reservisten de Gazastrook moeten ontdoen van terreurgroepen en andere militanten.
Sommige jonge bedrijven in Tel Aviv en omgeving zagen al de helft van hun mensen als dienstplichtige of vrijwilliger naar het strijdgebied vertrekken. Dit raakt ook grote bedrijven als Intel dat voor 25 miljard dollar een chipfabriek in Israël neerzet. Veel Amerikaanse techbedrijven, met name in cybersecurity en identificatie, zijn afhankelijk van onderzoek daar.
Maar ook Israëls vijanden weren zich. Hackersgroepen, waarvan velen met Russische banden, staan de militante islamitische groepering Hamas bij. Ze vallen Israëlische websites van de overheid en media aan. De pro-Russische hackersgroep Killnet die begin dit jaar nog Nederlandse ziekenhuizen met ddos-aanvallen bestookte, zegt de gehele Israëlische overheid op de korrel te nemen. Killnet claimt ook de website van de veiligheidsdienst Shin Bet een tijd lang te hebben neergehaald.
Een andere groep, AnonGhost genaamd, beweert een mobiele app te hebben gekraakt waardoor die valse alarmmeldingen stuurt. Ook Anonymous Sudan, waarachter volgens de Washington Post Russische staatshackers zitten en die eerder diensten van Microsoft belaagde, steunt Hamas.
Daarnaast worden social media overspoeld door een stortvloed aan fake news, niet in de laatste plaats omdat Elon Musk als eigenaar van X (vroeger Twitter) weigert meer maatregelen te nemen.
Cyberaanvallen
De afgelopen dagen blijkt wederom hoe cyberaanvallen onlosmakelijk zijn verbonden met propaganda en conventionele oorlogsvoering op het slagveld. De agressie van Hamas kent namelijk vele dimensies. Het grootschalig lanceren van raketten en het aanvallen van weerloze festivalgangers gingen afgelopen weekeinde gepaard met cyberaanvallen. Voor zover Hamas nog mobiel communiceert, doet de terreurorganisatie dat op basis van ‘antieke’ 2G-netwerken. Israël, voorloper op gebied van 5G, stelt daar de modernste telecom, kunstmatige intelligentie en data science tegenover.
Ronduit ontluisterend is dan ook het falen van de Israëlische intelligence-systemen die in de eerste uren van de aanval afgelopen zaterdag veel te laat reageerden. John Brennan, een voormalige CIA-directeur, vindt het onbegrijpelijk dat terreurorganisatie Hamas zijn verwoestende aanval op Israël kon inzetten zonder dat de legerleiding direct werd gewaarschuwd.
Tegenover omroep MSNBC vroeg hij zich af of de systemen die de grensgebieden met Gaza moeten bewaken, gecompromitteerd waren. Israël investeerde meer dan een miljard euro in de aanleg van een hek dat van de meest geavanceerde sensoren is voorzien. Brennan sluit niet uit dat hackers die systemen zo konden manipuleren dat ze verkeerde informatie doorgaven. Anders valt het falen nauwelijks te verklaren.
Digitale oren en ogen
Het geloof in een perfecte werking van al deze digitale oren en ogen heeft hierdoor zeker een knauw gekregen. Ook de elektronische detectiesystemen voor het vroegtijdig signaleren van verdachte patronen werkten niet. De voorbereidingen van de terreuractie van afgelopen zaterdag bleven onopgemerkt. Hamas bleek in staat om in korte tijd vele honderden raketten af te vuren vanuit de Gaza-streek, een landje dat vier keer past in de provincie Utrecht. Ondanks alle elektronische oren en ogen bleven verplaatsingen van dat wapentuig verborgen.
Diverse commentatoren wezen de afgelopen dagen dan ook op de oude wijsheid dat geen enkel veiligheidssysteem 100 procent bescherming biedt, ook al zijn de meest geavanceerde technologieën en artificiële intelligentie ingebouwd. De drones waarover het Israëlische leger in ruime mate beschikt, bleken afgelopen zaterdag helemaal niet inzetbaar. De reden was dat Hamas de operators die deze onbemande luchtvaartuigen moeten laten opstijgen, had overvallen en vermoord.
Bouwpakket
De low- en medium-techwapens van Hamas, veelal afkomstig uit Iran, bleken behoorlijk effectief. Volgens Audrey Kurth Cronin, directeur van het Carnegie Mellon Instituut voor Veiligheid en Technologie, bewijst dit maar weer eens dat het steeds makkelijker wordt om vrij geavanceerde wapens te maken. Groepen als Hamas kunnen het daarmee opnemen tegen hightech-naties, zegt ze op Politico.com.
Volgens Cronin hebben de Israëliërs wellicht te veel vertrouwd op hun technologie. Zeker militaire inlichtingendiensten blijven afhankelijk van menselijke infiltratie en klassieke spionage, stelt zij. Ook is er discussie over de effectiviteit van Israëls anti-raketsysteem (Iron Dome). De New York Times constateert dat dit uiterst geavanceerde systeem geen bescherming kon bieden tegen een overvloed van raketten die uit een soort bouwpakket waren samengesteld.
Actief in Israël
ASML heeft in Israël een dochterbedrijf voor klantondersteuning. Ook het Amerikaans-Nederlandse zoek-softwarebedrijf Elastic is er actief en doet daar veel r&d, evenals Philips op gebied van medische apparatuur. Booking.com is via het overgenomen Evature eveneens actief in Israël.
