De laptop is de desktop voorbijgestreefd, dreigde even te worden vervangen door de tablet maar lijkt toch te beklijven. In z’n oude vorm. Hoewel, Lenovo zoekt met zijn Yoga Book en A12 het experiment op.
Tablets zijn lange tijd gezien als de logische opvolger en zelfs verdringer van laptops. Die verwachting is tot op heden niet uitgekomen en de dalende tabletverkoop drukt de kansen voor vervulling van de voorspelde rol. Toch hebben tablets hun stempel gedrukt op laptops, die – met uitzondering van Apple’s MacBooks – haast universeel touch-schermen hebben gekregen.
Clamshell
De laptop is in zijn huidige, overbekende vorm eigenlijk een klassiek, zo niet oud, ontwerp. De zogeheten clamshell stamt namelijk uit 1982, toen één van de eerste laptops ter wereld uitkwam. De Grid Compass van de Britse ontwerper Bill Moggridge had een neerklapbaar scherm. Het was daarmee opvallend anders dan gangbare designs voor draagbare computers, die ook wel luggables werden genoemd.
Zo was de in 1981 uitgekomen Osborne 1 een soort reiskoffer met als ‘deksel’ bovenop het uitklapbare toetsenbord waarachter het kleine scherm en de diskettedrives (FDD’s) schuil gingen. Laptops anno nu zijn veel sneller, krachtiger, lichter en dunner. Maar het basisontwerp is nog altijd een neerklapbaar scherm boven, met een toetsenbord onder. Plus een touchpad vooraan op het onderste deel (normaliter dan).
De tablettrend en Microsofts experimenteerdurf met zijn Surface-lijn hebben 2-in-1’s gebracht, waarbij scherm en toetsenbord zijn los te koppelen. De eigenlijke computer (met processor, geheugen, opslag en ook accu) zit dan niet meer in het onderste deel maar schuilt achter het schermdeel. Soms heeft het toetsenborddeel dan extra accuvermogen, soms zelfs nog andere extra’s (zoals een krachtigere GPU). Het basisontwerp echter is gebleven.
Keyboardloos
Lenovo waagt een dappere poging om het aloude mosselontwerp ingrijpend te veranderen. Niet over de volle breedte; de Chinese computerfabrikant levert nog gewoon reguliere laptops, inclusief de betrouwbare ThinkPad-lijn. Het is met reguliere pc’s de grootste fabrikant ter wereld. Maar de 10,1-inch Yoga Book die eind vorig jaar is onthuld, is een heel ander dier.
Het kleine apparaat met Intel-processor en IPS touch-scherm is weliswaar een clamshell, die net als andere touch-laptops geheel valt om te klappen. Maar in omgeklapte staat heeft de Yoga Book niet onderop de toetsen van het keyboard. Want er is geen keyboard, geen fysieke uitvoering dan. Deze omklaplaptop van Lenovo combineert een klein touch-scherm op de bovenste helft met een apparaatbreed touch-pad op de onderste helft.
Op dit zogeheten Halo Keyboard valt te tekenen maar ook te typen door een oplichtend touch-toetsenbord te activeren. Feedback voor het typen op dit gladde oppervlak wordt gegeven door een licht tokgeluidje en een korte activering van de trilfunctie van het apparaat. Beide zijn naar wens in of uit te schakelen. Computable heeft de Yoga Book voor regulier kantoorwerk beproefd en het scherm boven plus touch-pad onder goed werkbaar bevonden.
Courier
Eigenlijk zijn de termen ‘boven’ en ‘onder’ niet geheel van toepassing want deze touch-laptop valt ook dwars te gebruiken. Als een boek dus, zoals de naam al aangeeft. Een trouwe volger van ict-geruchten en -lekken zal dit wellicht bekend voorkomen. De Yoga Book roept namelijk herinneringen op van enkele jaren terug. Herinneringen aan een geheim ambitieus project van Microsoft: de Courier-tablet.
De Surface-maker heeft dit interne experiment uiteindelijk nooit op de markt gebracht. Dit in tegenstelling tot Lenovo die zijn oorspronkelijke Yoga Book begin dit jaar heeft opgevolgd met een grotere, goedkopere variant. Dit nieuwere A12-model heeft een 12,1-inch scherm dat een minder hoge resolutie (van 1280 bij 800 pixels) heeft dan zijn duurdere voorganger (die 1920 bij 1200 pixels weergeeft).
Windows, Android en wortel
Verder onderscheidt de goedkopere A12 zich doordat het een regulier laptopscharnier heeft en alleen met Android is te verkrijgen. De wat duurdere Yoga Book pronkt met Lenovo’s luxere laptopscharnier dat het mechaniek van een metalen horlogepolsbandje heeft. Dit kleinere apparaat is beschikbaar met Google’s mobiele besturingssysteem Android of met Microsofts Windows 10. Laatstgenoemde optie voegt honderd euro toe aan de prijs van net geen vijfhonderd euro.
De eerste generatie van dit boekachtige apparaat is in beide uitvoeringen voorzien van ondersteuning voor penbediening. Daarbij is niet per se een speciale of dure pen nodig, zoals bij Apple’s iPad Pro of Microsofts Surface. De door Lenovo ontwikkelde (en begin 2015 op MWC al geshowde) AnyPen-technologie maakt het mogelijk een pen naar keuze te gebruiken. Of zelfs een ‘pen’: zo kan een wortel of schroevendraaier ook dienst doen om het touch-apparaat te bedienen.
Penbediening is vooralsnog niet de norm in de ict-wereld en Lenovo’s Yoga Book en A12 hebben de traditionele laptop nog niet bepaald verdrongen. Dit kan een kwestie van gewenning zijn, bij gebruikers en fabrikanten. Het kan ook verdere vernieuwing vereisen. Zo is de A12 nog gebaseerd op de oudere Atom X5-tabletprocessor (van de Cherry Trail-generatie), maar Intel faseert de energiezuinige en zwakkere Atom-chips uit
Wachten op innovatie
Het einde van de Atom-lijn is in mei vorig jaar al aangekondigd, maar het A12-ontwerp was toen al vergevorderd, zo laat Lenovo begin dit jaar weten aan PCworld. Vervolgens is de X5 wel aangehouden door Intel, om de A12 en andere apparaten te ondersteunen. Intels nieuwere Celeron- en Pentium-processors van de Apollo Lake-reeks (een lichtere variant van Kaby Lake) zijn volgens Lenovo een rechtstreekse upgrade voor de Atom X5. Dit zou kunnen wijzen op een aankomend nieuwer model A12 of Yoga Book.
Het is nog afwachten wanneer en hoe Lenovo zijn innoveren met laptops doorzet. Opvallend genoeg heeft Lenovo de Yoga Book (met Windows 10 of Android) op zijn site in de categorie ‘tablets’ staan, maar biedt het op zijn Amerikaanse site de A12 (met alleen Android) aan in de categorie ‘laptops’. Tot op heden ontbreekt de A12 op de Nederlandse Lenovo-site. Eerder heeft Lenovo’s pr-afdeling aan Computable laten weten dat er nog niets bekend was over beschikbaarheid in Nederland.
De touch-gedreven dubbelscherms toekomst voor de laptop was in 2009 al even in zicht. Zie onderstaande video.
