De samensmelting van mens en technologie, de ‘cyborg’, gaat in een razend tempo voort. Volgens de Nederlandse trendwatcher Richard van Hooijdonk zijn we binnen tien jaar allemaal (een beetje) cyborg. Security-specialist Kaspersky stelt na een onderzoek vast dat betrokkenen partijen regels moeten opstellen.
‘Our bionic future: What do Europeans think about an augmented world?’. Aldus de titel van het rapport dat Kaspersky heeft opgesteld na een onderzoek naar de toekomst van menselijke verrijking (‘human augmentation’). De studie, uitgevoerd door Atomik Research, bestond uit interviews met 6.500 volwassenen in Oostenrijk, Frankrijk, Duitsland, Italië, Portugal, Spanje en het Verenigd Koninkrijk in maart 2021. Gevolgtrekking is dat landen in Zuid-Europa over het algemeen meer openstaan voor menselijke verrijking dan die in het noorden.
Kaspersky heeft onderzocht hoe mensen aankijken tegen anderen die hun lichaam hebben verrijkt met bijvoorbeeld bionische ledematen of chips onder de huid om bepaalde handelingen uit te voeren.
Implantaten
We gaan eerst te rade bij Van Hooijdonk om te schetsen waar we het over hebben. Tijdens een lezing in De Kas te Amsterdam vertelt hij zelf onderhuidse chips te hebben, bijvoorbeeld om deuren te openen of digitaal te betalen. ‘Erg handig; nooit meer mijn sleutels of de betaalpas kwijt.’ Hij schat in dat over een aantal jaar het mogelijk zal zijn om het menselijk geheugen uit te breiden met memory-chips.
Van Hooijdonk vertelt tevens wat nu al mogelijk is. Ook op zijn website is veel ‘cyborg-informatie’ te vinden. De draagbare kunstnier, een kunstmaag die onderzoek welke voedselstoffen obesitas-patiënten kunnen helpen, kunstmatige harten (van het Amerikaanse SynCardia Systems of het Franse Carmat) die donorharten overbodig maken, een kunstlong (William Federspiel van de Universiteit van Pittsburgh is ver gevorderd), een bionisch been (de Linx) dat ‘aanvoelt’ wanneer een persoon wil gaan lopen of zitten, een hersengestuurde arm, cochleaire implantaten die de gehoorzenuwen direct stimuleren met elektrische signalen die doven zelfs een streepje voor geven op horenden, en een bionisch oogimplantaat die blinden laat zien.
‘Eén ding is zeker: de technologie blíjft ons nieuwe manieren bieden om levens te redden of de kwaliteit ervan te verbeteren. Ooit, of we het nu zelf meemaken of onze kinderen of kleinkinderen, worden we allemaal een soort van cyborg. Wacht maar af’, voorspelt Van Hooijdonk.
Vrijheid
Een groot deel van de ondervraagden bij de studie van Kaspersky vindt dat mensen zelf de vrijheid hebben om hun lichaam te verrijken; het gaat immers om hun eigen lijf. Bijna de helft is die mening toegedaan.
Volwassenen in Portugal en Spanje accepteren verrijkte mensen het meest in Europa. Ongeveer de helft van de Europeanen is ‘enthousiast’ of ‘optimistisch’ over een toekomstige samenleving die zowel verrijkte als niet-verrijkte mensen omvat. Mannen zijn overigens net even meer optimistisch of opgewonden dan vrouwen over de toekomst van cyborgs.
Minder dan één op acht Europeanen meent dat verrijkte mensen een oneerlijk voordeel zouden hebben op de werkplek. Twee op de vijf Europeanen zijn bezorgd dat menselijke augmentatie zou kunnen leiden tot toekomstige sociale ongelijkheid of conflicten. Bijna de helft van de Europeanen zou er geen probleem mee hebben om met een verrijkte persoon uit te gaan.
Over het algemeen staan jongere generaties meer open voor menselijke augmentatie; de openheid neemt af naarmate de leeftijd toeneemt. Dit zou, aldus Kaspersky, kunnen komen doordat jongeren meer technisch onderlegd zijn.
Slechts vijftien procent van de Europese volwassenen vindt het ‘raar’ om voor een lichaamsverrijking te kiezen; variërend van een derde van de Britten tot slechts acht procent van de Portugezen. Bijna een kwart van de Europeanen vindt het zelfs ‘moedig’. Bijna drie op de tien Europeanen zouden een familielid steunen dat kiest voor een bionische toepassing, waarbij Portugal opnieuw het hoogst scoort (46 procent).
Regels opstellen
Kaspersky wijst erop dat bionische toepassingen in een steeds bredere set van industrieën wordt toegepast. Tegelijkertijd stelt het bedrijf vast dat er nauwelijks iets is geregeld. ‘Naarmate deze trend doorzet, zullen er vragen zijn die beantwoord moeten worden in termen van hoe normen worden vastgesteld en wiens rol het is om veiligheid en beveiliging te waarborgen.’
‘Het concept van ‘extramenselijk’ zijn klinkt misschien meer als science fiction, maar we komen dichter bij een realiteit waarin dit een mogelijkheid zal zijn – we hebben een kans om ervoor te zorgen dat dat deze realiteit veilig is voor iedereen. Wij kunnen ons niet veroorloven een wetteloze omgeving met data te laten ontstaan zoals dat wel is gebeurd met internet of things. De industrie-instanties, fabrikanten, vernieuwers en wetgevers moeten nu samenkomen om ethiek en normen op te stellen aangaande menselijke augmentatie.’
