World Economic Forum waarschuwt in Future of Jobs rapport
In 2030 neemt artificial intelligence (ai) het werk grotendeels over. Door kunstmatige intelligentie en robotisering zal dat jaar nog slechts een derde van alle werkzaamheden door menselijke arbeid (33%) worden uitgevoerd. Nu is dat 47%. Zo blijkt uit het Future of Jobs rapport dat het World Economic Forum (WEF) heeft uitgebracht. De komende vijf jaar zullen cruciaal zijn voor de wereldwijde arbeidsmarkt. België onderscheidt zich op verschillende punten positief.
Belgische werkgevers zijn serieus van plan om de beschikbaarheid van (ai)talenten te vergroten. 85% verwacht te investeren in om- en bijscholing. 78% wil de gezondheid en het welzijn van medewerkers actief ondersteunen. Bijna de helft (48%) wil thuiswerken over de nationale grenzen heen faciliteren. Deze cijfers liggen boven de internationale gemiddelden. Bedrijven die in België actief zijn, verwachten dat tegen 2030 vooral maatregelen tegen klimaatveranderingen, een vergrijzende bevolking en inflatie zullen hebben op hun bedrijfsmodellen. Belgische werkgevers zien een groeiende vraag naar talentmanagement (69% vergeleken met 58%) en vaardigheden op gebied van milieubeheer (75% versus 53% wereldwijd).
Wereldwijd zijn digitalisering, inflatie en de groene transitie de belangrijkste drijfveren voor de transformatie van de arbeidsmarkt, met bredere digitale toegankelijkheid als voornaamste macrotrend. Deze structurele verandering tot 2030 gaat ongeveer 22% van de huidige banen beïnvloeden. Dit omvat de creatie van nieuwe banen, gelijk aan 14% van de huidige werkgelegenheid (170 miljoen banen), maar ook het verlies van 8% (92 miljoen banen). De werkgelegenheid groeit netto dus met 7% van het totaal.
Puur mensenarbeid
Bedrijven verwachten de komende vijf jaar hun automatiseringsgraad aanzienlijk te verhogen. Behalve dat een op de drie werkzaamheden door ai en robotisering (34%) wordt overgenomen, zal een derde van de menselijke arbeid (33%) worden uitgevoerd in samenwerking met technologie. Binnenkort is slechts een derde van al het werk (33%) nog puur mensenarbeid.
Twee vijfde (39%) van de huidige vaardigheden van werknemers zullen tussen 2025 en 2030 verouderd zijn. Her- en bijscholing zijn cruciaal: 11% van het personeelsbestand zal niet de benodigde training ontvangen en hun baan verliezen. Prof. Henk Volberda, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam: ‘Ai zorgt voor nieuwe banen, terwijl bestaande banen niet meer door dezelfde mensen zijn te vervullen.’ Vaardigheidstekorten worden door 63% van de werkgevers gezien als het grootste obstakel voor transformatie op de arbeidsmarkt in de periode 2025-2030.
Volledige automatisering treft onder meer medewerkers in call centers, caissières en loketmedewerkers. Accountants, juristen en consultants zien een deel van hun werk worden overgenomen door generatieve ai. Volberda noemt als voorbeeld de boeken-controles die dankzij ai sneller en efficiënter verlopen. Juristen zijn minder tijd kwijt aan het vergelijken van uitspraken. Hun productiviteit gaat flink omhoog. Wel zal er altijd een mens bij zijn betrokken.
Het Future of Jobs rapport is het grootste mondiale onderzoek op dit gebied. Managers van duizend merendeels grote ondernemingen uit 55 landen behoorden tot de respondenten.