Voor het eerst gaat artificial intelligence (ai) een rol spelen tijdens een (halve)finale op een Europees Kampioenschap (EK) voetbal. Adidas introduceerde samen met Kinexon daags na de EK-kwartfinales een nieuwe versie van de ‘connected’ bal, die de buitenspel-technologie nog verder automatiseert.
De nieuwe ‘Fussballliebe Finale officiële wedstrijdbal’ wordt deze week gebruikt in de halve finales en finale. De bal is een vernieuwde versie van de bal waarmee in de groepsfase werd gestart. Aan de buitenkant onderscheidt de bal zich door de zilveren kleur. Die zorgt ervoor dat de bal beter opvalt op het veld zonder dat het licht van het oppervlak wordt gereflecteerd.
Bewegingssensor
Maar het echte ‘geheim’ schuilt ‘m in de binnenkant. De bal is voorzien van een bewegingssensor die met een latency van slechts 20 milliseconden nauwkeurige balgegevens naar de VAR stuurt. Voor het menselijke oog betekent dat ‘real-time’. De positie van de bal en al zijn bewegingen kennen een nauwkeurigheid van één centimeter. De zogenoemde inertiële data (impact en spinsnelheid) bieden uitkomst als discussie ontstaat of een speler de bal met zijn hand heeft beroerd. In de sensor zit een zogenoemde ‘inertiële meeteenheid’ (IMU).
Het systeem registreert zelfs de geringste aanraking. Geen enkele voetbalanalist zal daardoor de juistheid van dit soort beslissingen kunnen aanvechten. Als scheidsrechters de VAR raadplegen, zullen scènes zoals tijdens het WK van 1986 zijn uitgesloten. Toen hielp Diego Maradona met behulp van zijn linkerhand Argentinië aan een 1-0 voorsprong tegen Engeland.
LPS-netwerk
De technologie zorgt ervoor dat de internatonials dat kunstje deze week niet hoeven te herhalen. Voor het volgen van de bal bevat de sensor naast de eerder genoemde IMU ook een ‘local positioning system’ (LPS) dat is gebaseerd op UWB-technologie (ultra wide band).
Overigens zijn behalve de bal ook de spelers hiermee te tracken en hun prestaties live te analyseren. Een UWB-sensor registreert alle bewegingen en posities van de bal. Voor het volgen van de bal zijn naast de sensor in de bal een LPS-netwerk langs het veld en real-time data transmissie en verwerking nodig. Doorgaans zijn hiervoor twaalf tot vierentwintig antennes nodig.
Kinexon en Adidas
Het Duitse bedrijf Kinexon ontwikkelde de ‘connected ball technology’ samen met Adidas, op basis van standaarden en vereisten van wereldvoetbalbond Fifa. Adidas ontwikkelde het ophangsysteem binnen in de bal dat de sensor precies in het midden van de bal houdt. Deze sensor zit in een uiterste robuuste verpakking die de hardware tegen externe invloeden beschermt.
Een groot voordeel van een ingebouwde sensor is de kwaliteit van de data. Anders dan bij het volgen van de bal met camera’s is de kans op verstoringen minimaal. Ook de uiterste geringe ‘latency’ is een voordeel. Honderd keer per seconde stuurt de sensor gegevens door, die informatie geven over de positie van de bal. De snelheid waarmee de bal zich verplaatst, wordt zelfs vijfhonderd keer per seconde doorgegeven. Ook als een spits de bal met 120 km per uur op doel schiet, kan de sensor dat bijhouden.
De nieuwe bal die Adidas zondag 7 juli lanceerde, kost honderdvijftig euro. Solène Störmann, directeur bij Adidas voor voetbal-hardware, zegt dat deze ‘connected’ bal een nieuw tijdperk van technische innovatie heeft ingeluid in het EK Voetbal.
