Elizabeth Holmes, de in ongenade gevallen oprichter van biotechbedrijf Theranos, kan haar celstraf van elf jaar niet langer ontlopen. Daarnaast moet ze haar toenmalige investeerders zowat vierhonderd miljoen euro terugbetalen. Uit de afloop van de saga onthouden we één levensles: verknoei het niet bij rijke mensen.
Holmes werd vorig jaar schuldig bevonden aan fraude. Ze ontwikkelde met haar bloedtestbedrijf een technologie waarmee je met een aantal druppels bloed honderden ziektes en gezondheidsproblemen op het spoor kon komen. Of tenminste: dat beweerde ze toch. Want in de praktijk bleek de technologie amper te werken.
Samen met haar advocaten had Holmes gerekend op uitstel van straf of op een borgtocht, mede omdat ze een baby van enkele maanden oud heeft. Maar een rechter heeft recent geoordeeld dat ze zich toch moet melden bij de gevangenis. Of zoals het in het jargon wordt genoemd: bij Club Fed.
Rijke vrienden
Een andere regeling bleek niet aan de orde. Holmes gaat, althans in het begin, effectief achter de tralies. De foute diagnoses die Theranos uitvoerde zijn, volgens mij, niet de hoofdreden voor die consequente en strenge straf. Ook al zorgde ze met haar bloedtesten voor veel menselijk leed. Bijvoorbeeld omdat ze bij patiënten erge ziektes signaleerde die niet bleken te kloppen. Of omgekeerd: sommige kwalen werden dan weer niet ontdekt.
De reden voor de strenge straf is dat Theranos indertijd op veel rijke investeerders (en vrienden) kon rekenen. Dat was in het begin natuurlijk een gigantisch voordeel, maar keert zich nu tegen haar. Zo moet ze samen met haar ex-zakenpartner die investeerders 452 miljoen dollar (417 miljoen euro) terugbetalen, zo werd beslist. Bij de partijen die geld terug moeten krijgen zitten namen als Rupert Murdoch van News Corp, supermarktketen Safeway en apotheekketen Walgreens. Geen kleine jongens.
Fake it till you make it
Ik heb het hele proces van nabij gevolgd, en ook het boek Bloedfraude gelezen (wat overigens een aanrader is). Het is een saga geweest die jaren duurde en nu voorlopig ten einde komt. Al verschijnt er nog een Hollywood-film of -reeks wat (denk aan wat er is gebeurd met The Wolf of Wall Street) Elizabeth Holmes op (lange) termijn nog een heropstanding kan bezorgen.
Lange tijd werd geopperd dat de belangrijkste les van de hele Theranos-val is geweest: het einde van de fake it till you make it-cultuur die in Silicon Valley jaren de ronde deed. Dat is het volgens mij niet. Fake it till you make it bestaat nog steeds, al moet je er (zoals Holmes deed) ook niet met overdrijven.
De belangrijkste les is: verknoei het niet bij rijke mensen. Ga je zwaar in de fout, dan is het verdict eveneens zwaar. Of zoals het in het Engels gevatter klinkt: don’t mess with rich people.
