Datageletterde werknemers zijn belangrijk op alle niveaus van een organisatie. Bij het vergroten van datageletterdheid onder werknemers komt echter meer kijken dan het bieden van softwaretraining.
Bedrijven die werken op basis van informatie die in verschillende geïsoleerde systemen ligt opgeslagen, hebben grote moeite om te concurreren met organisaties die gebruikmaken van geïntegreerde informatiesystemen. Simpelweg data beschikbaar stellen aan werknemers leidt niet automatisch tot data-gestuurde besluitvorming. Slechts 21 procent van alle werknemers denkt voldoende kennis te hebben van data om beslissingen te kunnen nemen die bijdragen aan zakelijk succes.
Als werknemers zich niet op hun gemak voelen bij het werken met data zullen ze vanzelfsprekend ook geen data gebruiken voor hun besluitvorming. Het ontbreken van deze datagedreven beslissingen kan bedrijven veel kosten. Volgens onderzoek door Accenture verliezen bedrijven vijf werkdagen aan productiviteit per werknemer per jaar als gevolg van een laag niveau van datageletterdheid. Daarnaast blijkt uit onderzoek door KPMG dat bijna tachtig procent van alle Nederlandse bedrijven in 2021 moeite had met het implementeren van datagestuurde processen. Bedrijven die willen profiteren van de goudmijn van data ontwikkelen steeds vaker initiatieven voor het bevorderen van de datageletterdheid. Deze leren medewerkers de vaardigheden die ze nodig hebben om data voor hun specifieke functie in te zetten en bevorderen kritisch denken en analytische vaardigheden. Deze investering in het bevorderen van datageletterdheid brengen tal van voordelen met zich mee.
Geen universele aanpak
Elke organisatie kent unieke processen, en daarom zal elk programma voor datageletterdheid er anders uitzien. Er is echter één ding dat succesvolle initiatieven met elkaar gemeen hebben: er is sprake van een chief digital officer (cdo) en een hr-team met gedegen inzicht in manieren waarop de inzet van data de werknemers- en bedrijfsprestaties kan verbeteren.
Omdat de behoeften op het gebied van datageletterdheid per team zullen verschillen, voorzien succesvolle programma’s in training die aansluit op de manier waarop datageletterdheid de productiviteit voor elke functie kan verbeteren. Hiervoor moet je eerst in kaart brengen welk type data voor elk team of functie nodig is, om vervolgens medewerkers de vaardigheden te leren die voor hen relevant zijn. Dit vraagt om het vaststellen van verwachtingen rond digitale geletterdheid voor elke functie.
Vindbaar
Om data effectief te kunnen benutten, bieden geïsoleerde systemen geen uitkomst. Er is een single source of truth nodig die altijd up-to-date is. Dat vraagt om het gebruik van tools die data op een centrale locatie onderbrengen en vindbaar, toegankelijk, interoperabel en herbruikbaar maken.
De behoeften rond software zullen na verloop van tijd veranderen, maar dat geldt niet voor de noodzaak van naadloos geïntegreerde data. In deze context is het belangrijk om een onderscheid te maken tussen technische geletterdheid en datageletterdheid. De eerste term verwijst naar het vermogen om gebruik te maken van software of technologie. Datageletterdheid omvat daarentegen het vermogen om data in elke omgeving te analyseren en benutten. Programma’s voor datageletterdheid bieden geen training in specifieke software, maar brengen medewerkers de basisprincipes bij van gegevensanalyse, zodat ze inzichten uit data kunnen putten ongeacht waar deze staan. Dit zijn de vaardigheden die zij nodig hebben om altijd datagestuurde beslissingen te kunnen nemen.
Relevantie
Het ontwikkelen van een datagestuurde bedrijfscultuur vraagt om een nieuwe kijk op data binnen de organisatie en een besef van de relevantie daarvan voor elk bedrijfsproces. Het management moet duidelijkheid scheppen over de doelstellingen en voordelen van datageletterdheid voor de organisatie en die voortdurend bijwerken. De datageletterdheid moet expliciet worden gekoppeld aan de bedrijfsprestaties vanuit de gedachte dat data de meest waardevolle bedrijfsmiddelen zijn. Het bevorderen van bedrijfsbrede datageletterdheid vraagt dan ook om een cultuur die innovatie beloont. Om uit te kunnen groeien tot effectieve gebruikers van data moeten mensen het gevoel hebben dat zij vrijelijk kunnen experimenteren met de integratie van data in hun besluitvormingsproces.
Valuta
Data vormt de valuta van de digitale wereld en wordt met de dag belangrijker. In het verleden werd gegevensanalyse overgelaten aan een handvol werknemers, maar tegenwoordig speelt dit een belangrijke rol in vrijwel elke functie. Dit betekent niet dat iedere werknemer moet worden omgeschoold tot een expert in datavisualisatie. Medewerkers moeten wel toegang krijgen tot de informatie en vaardigheden die zij nodig hebben om successen te boeken. In plaats van passief toe te kijken, kunnen datageletterde werknemers inzicht verwerven in de werkelijke oorzaak van problemen en actief bijdragen aan het vinden van oplossingen.
Als er binnen een organisatie sprake is van een hoge mate van datageletterdheid zal dat de bedrijfsprestaties op alle fronten verbeteren, mits men zich niet beperkt tot het aanbieden van technologie en softwaretraining. Bedrijven die optimaal willen profiteren van de voordelen van big data zullen een cultuur in het leven moeten roepen die in het teken staat van samenwerkend leren en innovatie binnen elke functie en elk platform.
(Auteur Sridhar Iyengar is managing director Europe bij Zoho.)
