Uber heeft ‘stealth-technologie’ toegepast om bij politie-invallen onder de radar te blijven. De taxidienst was in staat regelgevers en wetshandhavers te dwarsbomen door in zijn it-systemen een zogenoemde ‘kill-switch’ in te bouwen.
Met één druk op de knop kon het bedrijf de toegang tot Uber-servers met gevoelige documenten afsnijden. Een enkel berichtje van de directie aan de it-afdeling was voldoende om de voornaamste datasystemen in een handomdraai af te sluiten. Autoriteiten konden zo geen bewijsmateriaal verzamelen tijdens invallen. Dit is in ten minste zes landen waaronder Nederland en België gebeurd.
Dit blijkt uit de ‘Uber files’, een internationaal onderzoek gebaseerd op 124.000 documenten die aan het Britse dagblad The Guardian zijn toegespeeld. Tijdens een politie-inval in Amsterdam gaf voormalig Uber-topman Travis Kalanick persoonlijk een bevel: ‘Druk zo snel mogelijk op de kill-schakelaar… De toegang moet worden afgesloten in AMS (Amsterdam).’ Onmiddellijk daarop stuitten ambtenaren van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) op zwarte schermen.
Uit de gelekte documenten komt naar voren dat Uber’s juridische afdeling deze protocollen heeft goedgekeurd. Volgens een woordvoerster van het taxibedrijf zijn echter geen gegevens gewist. Verder wijst ze erop dat Uber’s ex-ceo nooit is vervolgd wegens belemmering van de rechtsgang. Wel geeft ze toe dat de kill-switch meerdere keren is gebruikt, maar dat deze software niet is ontwikkeld om illegale praktijken te verhullen.
Ethiek
De Uber files stammen uit de beginjaren toen het techbedrijf de bestaande (taxi)wetgeving massaal aan zijn laars lapte. De meer dan 83.000 e-mails, iMessages en WhatsApp-berichten die betrekking hebben op de jaren 2013 tot 2017, laten zien dat Uber het in die jaren niet zo nauw nam met de ethiek. De Guardian concludeert dat Uber de levens van zijn chauffeurs in de waagschaal legde om voordeel te trekken uit het geweld.
Toen Kalanick werd gevraagd of het wel zo verstandig was om Uber-chauffeurs naar protestacties in Frankrijk te sturen gelet op de veiligheidsrisico’s, zei hij dat dit het risico waard is. ‘Geweld garandeert succes,’ was zijn reactie. Maar een woordvoerder van de ex-ceo stelt dat Uber nooit voordeel uit de gewelddadige protesten heeft willen halen. ‘Kalanick heeft nimmer gesuggereerd dat Uber misbruik zou moeten maken van geweld ten koste van de veiligheid van chauffeurs,’ zo heet het.
Verder bieden de Uber files een gedetailleerd beeld hoe de lobbymachine van de techgigant te werk ging. Vooral de Franse president Macron ging geen zee te hoog om Uber bij te staan. Ook Neelie Kroes blijkt al kort na haar vertrek bij de Europese Commissie uitvoerig lobbywerk te hebben gedaan voor het taxibedrijf. Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker had Kroes nog op het hart gedrukt van deze betaalde baan af te zien. Zeker als oud-commissaris voor de Digitale Agenda moest Kroes een transitieperiode van achttien maanden respecteren. Maar Kroes lapte dit dringende advies aan haar laars en bleef bewindslieden en hoge ambtenaren over Uber bestoken.
