Agile betekent letterlijk 'behendigheid, wendbaar of lenigheid. Een organisatie dat een project uitvoert vanuit de agile-methodiek is ervan bewust dat omstandigheden veranderen, en weet hier op in te spelen. In de it-industrie waart al jaren de mening rond dat er in een agile-it-landschap geen plaats meer is voor architectuur. Enterprise-architecten worden gezien als stoffig, niet meer van deze tijd en vooral vertragend.
Vaak werd gedacht dat er alternatieven voor architectuur zijn, zoals devops, ci/cd-pipelines en scrum. Het zou de enterprise-architect overbodig maken. De ivoren toren waarin ze zaten, was hun veilige haven. Met de onlangs uitgekomen versie van Togaf (10) is aan deze scepsis een einde gekomen, omdat nu vaststaat wat agile enterprise-architectuur werkelijk is.
De reden waarom enterprise-architectuur nog altijd relevant is, is gebaseerd op twee pijlers:
- Mensen zijn het soms niet eens met elkaar. Teams zouden hierdoor weleens uit elkaar kunnen vallen als er geen mandaat is. Er zal ergens een beslismoment moeten zijn, met iemand die het mandaat heeft om te beslissen;
- Zodra teams groter worden or geografisch verspreid is er een coördinatie rol nodig, die het beste ingevuld kan worden met iemand die kennis heeft van het grotere plaatje.
Visie
Belangrijk is te weten wat de startpunten zijn van enterprise-agility. Een agile-architectuur zal volgens Togaf 10 de volgende visie moeten hebben:
- Er dient een hoge mate van responsiviteit op verandering te zijn. Agile-enterprisearchitectuur staat voor een flexibele aanpak die anticipeert en expliciet een planning voorstaat voor verandering. Hier worden korte iteraties gebruikt en is her-prioritering een constante factor;
- Er zal ontegenzeggelijk ook altijd moeten worden gekeken dat er waarde wordt toegevoegd doordat er hoogwaardige producten moeten worden geleverd met juiste en adequate deel producten en documentatie. Een strakke definitie van een eindproduct zal er niet meer zijn. Integendeel, er moet ruimte voor experimenten zijn en een stevige analyse van eventuele mislukkingen;
- De teams die de ontwikkelingen uitvoeren moeten autonoom kunnen werken en een mandaat hebben om dit te kunnen doen. Nauwe samenwerking tussen multidisciplinaire teams is essentieel. Deze samenwerking heeft zijn eigen dynamiek in communicatie;
- Een andere dynamiek is de interactie met de klant. Inzichten kunnen frequent wijzigen omdat er nieuwe ontwikkelingen zijn die dit sturen. In dit kader van communicatie is het ook belangrijk respect te hebben voor mensen in het team en de klant. Dit prevaleert zelfs boven processen en tools;
- Kennisoverdracht en persoonlijke ontwikkeling moeten het uitgangspunt zijn in een team dat voortdurend streeft naar verbetering.
Setting
Enterprise-architectuur heeft in deze setting een rol. Het raamwerk voor verandering, gekoppeld aan de strategische richting en toegevoegde waarde voor de business dient gedefinieerd te zijn. Enterprise-architectuur levert hier een beschrijving van de doelen, hoe die te bereiken in de praktijk en hoe te reageren op veranderingen. Er zal een raam werk worden neergelegd voor de structuur, aanpak en processen om de veranderingen in goede banen te leiden. Dit zal in alle lagen van de organisatie moeten worden vastgelegd en aanpasbaar zijn aan organisatieveranderingen.
In de praktijk betekent dit voor een enterprise-architect dat hij zogezegd licht moet reizen. Documenten van vijftig pagina’s moeten tot het verleden behoren. Hij moet de coördinator zijn van de veranderingen zijn en een basis hiervoor neerleggen met zijn visie en met zijn architectuurmodel. De scope van architectuur kan variëren van een enkele applicatie of een familie van applicaties, tot een organisatorische verandering, of een infrastructuur die door veel organisaties wordt gedeeld.
Agile-enterprise-architectuur is de volgende generatie van modellering en zal een nieuwe evolutie brengen in het it-landschap van een organisatie, mits goed opgezet en geaccepteerd door de organisatie op elk niveau.
