Welke impact heeft de blockchaintechnologie op publieke sectoren en welke rol moet de overheid spelen in de ontwikkeling ervan? Onderzoek van Imec-VUB-SMIT toont aan dat grootboektechnologie zoals blockchain heel wat overheidssectoren kan transformeren en zelfs versterken.
De publieke sector wordt mee bepaald door veel regelingen en overeenkomsten, registraties en transacties. Het beheer hiervan gebeurt veelal door de overheidsinstellingen zelf en die functioneren grotendeels nog zoals in de twintigste eeuw. Het digitale tijdperk biedt evenwel nieuwe systemen, zoals distributed ledger technology (dlt), de overkoepelende term voor systemen die opereren in een omgeving zonder een centrale autoriteit, zoals bijvoorbeeld blockchain.
De VUB-onderzoekers Marlen Komorowski, Laurence Claeys en Thomas Van Dam analyseerden in totaal 21 dlt-use-cases in verschillende overheidssectoren uit negen verschillende landen. Ze deden dat in opdracht van het Nederlandse ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK).
De bevindingen benadrukken dat veel toepassingen van blockchain en dlt al worden gebruikt of getest door verschillende overheden of publieke stakeholders, meer zelfs dan je zou verwachten. Uit de studie blijkt dat de meest uitgewerkte toepassingen te vinden zijn in kadasters, digitale valuta’s van centrale banken en oplossingen voor de energiesector. Maar ook gezondheidszorg, de voedselsector, immigratie, de toeristische sector en onze behaalde diploma’s zouden binnenkort via blockchain-systemen zijn te beheren.
Meer dan bitcoin
Thomas Van Dam: ‘Blockchain is vandaag nog steeds een synoniem voor cryptocurrencies, zoals bitcoin. Maar ook overheden kunnen hiervan gebruik maken. Blockchain en dlt-netwerken zijn in essentie niet meer dan een register waarin iedere transactie onomkeerbaar wordt opgeslagen. Factoren zoals transparantie, de onomkeerbaarheid van transacties en de weerbaarheid van de netwerken maken deze decentrale technologie juist heel aantrekkelijk en toegankelijk voor de publieke sector.’
Zo was Estland het eerste land dat in 2017 een op blockchain gebaseerd nationaal identiteitssysteem invoerde. Sinds 2016 gebeurt het regelen van eigendomsbewijzen, het kadaster en het verhandelen van in Georgië via een blockchainnetwerk. In Japan werd in 2020 het online-stemmen bij lokale verkiezingen via een blockchainsysteem getest. En in Zweden wordt blockchain getest voor het digitaliseren van facturen, inkomstenbelasting voor niet-residenten en douanerechten. Daarnaast geven ook al twee centrale banken een digitale munt uit.
Het volledige onderzoeksrapport en een samenvatting is hier te downloaden.
