Ik las deze week in mijn krant het verhaal van Philip uit Gent. Sterk profiel als ingenieur maar al een half jaar werkloos. Leeftijdsdiscriminatie wordt zwaar onderschat. Terwijl het zowat de grootste discriminatie is op de arbeidsmarkt.
De jobmarkt staat in brand, zeker voor pakweg it-jobs. Maar toch raken oudere ingenieurs of it’ers maar moeilijk aan een baan. ‘Ik ben sedert september vorig jaar op zoek naar een nieuwe job’, vertelde Philip in het artikel. ‘Ik vind het vreemd dat het me niet lukt om iets te vinden’, voegde de man er aan toe. Hij heeft gelijk. Philip is industrieel ingenieur elektronica en heeft 32 jaar werkervaring. Hij had ook jarenlang leidinggevende functies.
De man heeft één probleem (nu ja, ‘probleem’, dat zou ik zo niet durven noemen). En dat is zijn leeftijd. ‘Ik ben 57’, zegt hij. ‘Men zegt het je niet met zoveel woorden, maar die cijfertjes 5 en 7 blijken de rekening te maken, en dan doet het er blijkbaar niet meer toe dat ik nog vol nieuwe energie in een uitdagende job aan de slag wil gaan.’
Als er op de arbeidsmarkt één hardnekkige vorm van discriminatie blijft opspelen, dan is het die ten aanzien van oudere kandidaten. Dat blijkt telkens uit de zogenaamde praktijktesten, die onlangs ook UGent op grote schaal analyseerde. Bij zo’n test voegt men telkens één bepaald minderheidskenmerk aan de cv toe om – op basis van de respons van de werkgevers – eventuele aanwervingsdiscriminatie in kaart te brengen. En discriminatie is blijkbaar er genoeg.
Grootmoeders op persevent
Uit het onderzoek via UGent bleek dat oudere jobkandidaten gemiddeld veertig procent minder positieve reacties kregen op hun sollicitaties dan volstrekt gelijkwaardige kandidaten met een jongere leeftijd. In tegenstelling tot bij zogenaamde etnische discriminatie lijkt leeftijdsdiscriminatie ook helemaal niet af te nemen over de tijd. Het betert dus niet.
Wat mij ook opviel is dat leeftijdsdiscriminatie een stuk hoger blijkt in Europa (en België) dan in Amerika. Terwijl de gebruikte leeftijden én leeftijdsverschillen in de Amerikaanse praktijktesten een pak hoger lagen dan bij die in Europa.
In de VS maakt leeftijd veel minder uit. Zo word ik op Amerikaanse persevents altijd door een vriendelijke grootmoeder op leeftijd de weg gewezen naar waar ik mijn badge moet afhalen. Ik weet wel dat dat tijdelijke werkkrachten zijn, maar ze kijken daar toch anders naar leeftijd en werk. Beter eigenlijk.
De fout rond de VRT
Ik herinner dat we jaren geleden met ons it-vakblad van weleer al een onderzoek publiceerden waaruit bleek dat it’ers ouder dan vijftig maar moeilijk aan de bak kwamen. Nieuw is het dus niet. Maar als het om discriminatie bij aanwervingen gaat, dan spreekt men al snel over etniciteit. Het is zoals professor Stijn Baert van UGent het onlangs formuleerde. ‘Toen de ceo van de VRT, Frederik Delaplace, onlangs kwam uitleggen hoe hij meer diversiteit op televisie wilde nastreven, werd de discussie meteen verengd tot meer mensen met een migratieachtergrond’, merkte Baert op.
Natuurlijk is er ook etnische discriminatie, en is dat fout. Maar er zijn ook andere. ‘Discussies over diversiteit op de arbeidsmarkt gaan bijna altijd over achterstelling van allochtonen en vrouwen. Het lijkt op die manier alsof andere groepen geen achterstelling kennen. Of toch veel minder. En dat is fout’, stelt Baert resoluut.
Hoewel je het zou verwachten, neemt leeftijdsdiscriminatie niet af bij hogere krapte op de arbeidsmarkt. Zoals bij it- en ingenieursprofielen. En dan zijn we terug bij ingenieur Philip uit Gent. ‘Ja, er zijn veel interessante jobs, maar veel bedrijven nemen zelfs de moeite niet om me een antwoord te sturen’, zegt hij. ‘Ik wil zeker en vast nog werken. Nu nog de kans krijgen, en niet beoordeeld worden op mijn leeftijd.’
