Hoe scoort ons land wat betreft de kwaliteit van de vaste en mobiele breedbandnetwerken? En wat zijn de lokale verschillen? Dat heeft het Bipt onderzocht in een kwalitatieve studie. De conclusie: het is goed tot zeer goed gesteld met zowel de vaste als mobiele netwerkdekking in België, alleen voor 5G hinken we achterop.
Globaal gezien is het in België goed gesteld met de vastebreedbanddekking. Er is in ons land een dekking van meer dan 97 procent voor 100 Mbps-lijnen. Hoewel dat hoog is, zijn er nog altijd ongeveer 47.000 huishoudens die geen toegang hebben tot snelheden van 30 Mbps, en 138.000 huishoudens zonder toegang tot 100 Mbps. De dekkingscijfers zijn niet per operator, maar geaggregeerd: dit wil zeggen dat als het huishouden toegang heeft tot een bepaalde snelheid, dit bij minstens één operator is die hem een verbinding ‘kan’ aanbieden.
De dekking verschilt sterk per gewest: zo blijkt dat de niet-gedekte huishoudens zich voornamelijk in Wallonië bevinden. Dit is te wijten aan het meer landelijke karakter van het gewest waarbij meer huishoudens in een dun bevolkt gebied wonen. De breedbanddekking is zowel voor Vlaanderen als voor Brussel zeer hoog waarbij meer dan 99 procent van de huishoudens toegang heeft tot lijnen met meer dan 200 Mbps. Ook opmerkelijk: België is het enige land in de Europese Unie waar nog vaste internetabonnementen met beperkte datavolumes gecommercialiseerd worden.
In ons land zijn ook twee operateren actief die FWA aanbieden, Fixed Wireless Access: Orange met zijn Flybox en Telenet met Tadaam. FWA biedt het voordeel dat men dure aanlegkosten van een vast netwerk kan vermijden. Bovendien is deze modem zelf mobiel en kan hij dus overal aangesloten worden waar de 4G/5G-signaalsterkte voldoende groot is. Met één abonnement heeft de consument zo op meerdere locaties (bijvoorbeeld een buitenverblijf) toegang tot een breedbandinternetverbinding.
Het nadeel van FWA is dat de signaalsterkte van mobiel internet niet overal sterk genoeg is. Bovendien is het mobiele spectrum beduidend gevoeliger voor oververzadiging tijdens piekuren dan vaste breedband, wat de downloadsnelheid minder voorspelbaar maakt. Minder dan één procent van alle breedbandabonnementen wordt momenteel vertegenwoordigd door FWA.
3G en 4G
Wat mobiele aansluitingen betreft, stelt het BIPT dat bijna alle Belgische huishoudens toegang hebben tot 3G of 4G met een goede dekking. Hierbij is er weinig verschil tussen de operatoren onderling. Alleen ‘diep’ binnenshuis is vooral bij 4G de dekking minder goed. Indien de dekking van het hele Belgische grondgebied in acht wordt genomen, zijn de cijfers iets minder gunstig. De dekking van de mobiele netwerken richt zich immers logischerwijs vooral op het bereiken van bewoonde gebieden.
Net zoals bij de vaste breedbandnetwerken blijkt de dekking te verschillen per gewest: de niet-gedekte huishoudens bevinden zich voornamelijk in het Waalse Gewest. in minder bevolkte gebieden is het voor een operator immers economisch minder interessant om de dekking te verbeteren. Het is geen toeval dat de goed gedekte gebieden typisch overeenkomen met de gebieden met een hogere bevolkingsdichtheid. Brussel bijvoorbeeld heeft een dekking van 100 procent van de huishoudens, voor zowel 3G als 4G.
Het BIPT testte ook de gemiddelde snelheden op de mobiele netwerken. Telenet heeft de hoogste gemiddelde maximale downloadsnelheid (‘download throughput’): 99,5 Mbps, gevolgd door Proximus (74,1 Mbps) en Orange (68,3 Mbps). Orange heeft de hoogste gemiddelde maximale uploadsnelheid (28,9 Mbps), gevolgd door Proximus (26,3 Mbps) en Telenet (24,1 Mbps). oor het streamen van video’s heeft Proximus (99,4%) de hoogste succesratio, direct gevolgd door Orange (99,3%) en Telenet (99,2%). Orange heeft de snelste “tijd tot het eerste beeld” (1,5 seconde gemiddeld), gevolgd door Proximus (1,6 sec.) en Telenet (1,6 sec.). Bij alle operatoren is de gemiddelde videokwaliteit dezelfde. Er werden dus verschillen vastgesteld tussen de verschillende netwerken, maar die zijn meestal klein. Er is geen netwerk dat significant beter is dan de andere netwerken, zegt het BIPT.
Het BIPT merkt ook op dat verschillende mobiele operatoren abonnementen verkopen die ‘ongelimiteerd’ internet beloven, maar van een ‘fair use policy’ zijn voorzien. Wie bij Mobile Vikings Unlimited bijvoorbeeld 20 gigabyte aan data verstookt wordt op een slakkengang van 512 kbps gezet. Het BIPT is van mening dat in deze gevallen niet mag gesproken worden van onbeperkt internet en werkt om die reden aan richtlijnen over het aanbieden van ‘onbeperkt’ mobiel internet. Een finale publicatie wordt verwacht begin 2022.
5G
Wat 5G betreft, is de echte uitrol pas voorzien na de veiling van het spectrum dat voor 2022 op de agenda staat. Het BIPT heeft echter in juli 2020 reeds voorlopige gebruiksrechten toegekend in een deel van de 3600 MHz-band om er 5G aan te bieden. Deze worden momenteel door verschillende mobiele- telefonieoperatoren (Orange, Proximus, Telenet en Cegeka) gebruikt om testen uit te voeren met 5G-antennes.
In enkele gemeenten heeft Proximus sinds april 2020 ‘5G Light’ uitgerold, waarbij bepaalde 3G- of 4G-antennes worden omgevormd naar 5G. Dit biedt niet dezelfde mogelijkheden als 5G. De voornaamste innovaties van 5G, zoals de slimme antennes en extra spectrum, werden immers nog niet geïntroduceerd.
In december is Proximus ook gestart met het aanbieden van volwaardige 5G op enkele locaties, op basis van de tijdelijke licenties. Ook Telenet kondigde al aan 5G te zullen aanbieden op basis van tijdelijke licenties, in eerste instantie enkel voor bepaalde tariefplannen en in bepaalde zones rond Leuven, Antwerpen en de kust.
Ook Europa heeft België al gewezen op zijn achterstand in 5G, zegt het BIPT, onder meer in zijn publicatie van de DESI-index, de Digital Economy and Society Index. België scoort wel behoorlijk qua kwaliteit van de netwerken, maar de relatief sterke prestaties worden onderuit gehaald door de criteria ‘5G-gereedheid’ en ‘5G-dekking’, waarvoor het Europese gemiddelde veel hoger ligt. Ten slotte lijdt onze connectiviteitsprestatie ook onder het feit dat de Belgische prijzen hoger zijn dan het Europees gemiddelde, volgens de prijsindex die eveneens deel uitmaakt van DESI.
Speedtest
Het BIPT gaat ook dieper in op de snelheden van het mobiele internet. Voor mobiele breedband plaatste de website Speedtest.net België in oktober 2021 op de 29ste plaats van 141 landen wat betreft de downloadsnelheid, terwijl het mobiel analysebedrijf Opensignal, Telenet en Proximus een 24ste en 26ste plaats toebedeelt in een gelijkaardige rangschikking waarin bijna 200 operatoren werden vergeleken.
De volledige studie van het BIPT kan hier gedownload worden. Het BIPT stelt ook een portaal ter beschikking met informatie en kaarten op www.bipt-data.be, waar ook tal van datagegevens beschikbaar zijn als download.
