Niet de technologie, maar de mindset vormt de grootste uitdaging bij digitale transformatie. Een bedrijf dat wil digitaliseren, moet tijd en middelen hebben, maar eerst en vooral mensen meekrijgen. Dat blijkt uit een onderzoek van Agoria naar de digitale maturiteit van de industriële kmo’s in België.
Uit de studie blijkt een rechtstreeks verband tussen de manier van werken en denken, de cultuur en de mate waarin digitale projecten succesvol zijn. ‘Eerdere onderzoeken over digitalisering in bedrijven zijn meestal geschreven op maat van ofwel grote ondernemingen, ofwel digitale startups. Dat is jammer, want kmo’s zorgen voor maar liefst zeventig procent van de tewerkstelling in de Belgische private sector, en ook zij hebben heel wat te winnen bij slimme digitalisering’, zegt Danny Goderis, manager digitaal bij Agoria. Daarom heeft Agoria voor het eerst de digitalisering van de industriële kmo’s in beeld gebracht via een bevraging bij vierhonderd bedrijven en tweehonderd uur aan telefoongesprekken. De bedrijven werden bevraagd met behulp van een zeventigtal vragen in drie domeinen: digitalisering van bedrijfsprocessen, digitale innovatie en digitale bedrijfscultuur.
Het goede nieuws: 83 procent van de Belgische industriële kmo’s ziet digitalisering als een opportuniteit. Dat contrasteert echter met hoe ze de impact van de digitale ontwikkeling op hun sector inschatten. 44 procent is ervan overtuigd dat de impact groot zal zijn, maar nog net iets meer denkt dat de impact eerder beperkt zal blijven. Bij de helft van de bedrijven is er dus geen gevoel van dringendheid aanwezig en dat houdt een risico in.
Acht op de tien bedrijven zijn vandaag al bezig met de digitalisering van hun bedrijfsprocessen. De focus ligt daarbij vooral op papierloos werken met gebruik van een eigen it-infrastructuur. Ondanks de grote activiteit zegt minder dan 1 op 3 bedrijven dat dit al goed op punt staat. Hier is dus nog een enorm potentieel. Het is opvallend dat bijna altijd de digitalisering begint in één bepaalde afdeling en bij succes doorstroomt in het bedrijf.
Bedrijfsmechanismen
Ook is duidelijk dat de digitalisering van de productie trager verloopt dan bij de businessprocessen. Van de industriële kmo’s verzamelt 58 procent data, beschikt 74 procent over een erp-systeem en de helft over een crm-systeem. Het bewustzijn dat de bedrijfsvoering moet beschermd worden tegen cyberaanvallen is gevoelig toegenomen. Bijna zeventig procent heeft één of meerdere cybersecurityproject(en).
Wat digitale innovatie betreft daarentegen, zijn de Belgische industriële kmo’s veel minder actief. Slechts vier op de tien heeft al stappen gezet richting de digitalisering van het aanbod. Vooral bedrijven met diensten nemen hier het voortouw. De helft van de dienstenbedrijven investeert in innovatie van hun aanbod aan klanten. De studie bevestigt hiermee de Europese trend dat maakbedrijven significant trager digitale technologie omarmen dan dienstenbedrijven. Bij slechts een op de drie maakbedrijven staat digitale innovatie op de radar, met bijvoorbeeld monitoring op afstand van producten via iot-technologie. Slechts tien procent van de bedrijven experimenteert met artificiële intelligentie of nieuwe (digitale) verdienmodellen.
Het onderzoek peilt eveneens naar de bedrijfsmechanismen die digitaal al dan niet tot een succes maken. Hieruit kwamen vijf factoren van de bedrijfscultuur naar voren die opvallend sterker aanwezig zijn bij de bedrijven met de hoogste digitale maturiteit. Zo vormen bij de digitaal volwassen bedrijven de digitale projecten meestal een deel van de bedrijfsstrategie, maar worden projecten zowel bottom-up als top-down opgestart. Een vroege en continue betrokkenheid is cruciaal om medewerkers mee te krijgen, maar is slechts bij 42 procent van de bedrijven aanwezig.
Industriële kmo’s vinden ook te weinig de weg naar externe digitale partners. De mogelijkheden van digitale technologie evolueren pijlsnel. Het is niet langer haalbaar om alles zelf te ontwikkelen en alle nodige expertise zelf op te bouwen. Daarom is een cultuur van samenwerking met verschillende partners nodig.
Tenslotte heeft amper een vijfde van de bedrijven een verantwoordelijke digitalisering, die deze taak als belangrijkste tijdsbesteding heeft. Nochtans wordt de grootste meerwaarde gecreëerd door silo’s te doorbreken, processen van verschillende businessunits op elkaar af te stemmen en data te delen, zegt Agoria. Zonder een persoon die het overzicht bewaart, blijven veel opportuniteiten onbenut.
