Digitale transformatie heeft binnen bedrijven een buzzword-status gekregen en bestuurders, investeerders en stakeholders eisen dan ook dat initiatieven voor digitale transformatie van de grond komen. Geen verrassing als je bedenkt dat digitale transformatie ervoor kan zorgen dat de klanttevredenheid omhoog gaat, handelingssnelheid en flexibiliteit een optimalisatie ondergaan, en de omzet en groei pieken. Kortom, het bedrijf een flinke boost geeft.
Uit een onderzoek dat recentelijk werd uitgevoerd blijkt dat veertig procent van de bedrijven achterloopt met hun digitale transformatie of er zelfs nog mee te moeten beginnen. Wat alarmerender is, is dat bijna zestig procent van de respondenten aangeeft hun digitale transformatieprojecten anders te zullen uitvoeren als ze opnieuw mochten beginnen. Al met al behoorlijk zorgwekkende resultaten, als je bedenkt in welke mate ‘data’ ieders leven zijn gaan beheersen.
Wat doen die bedrijven dan verkeerd? De valstrikken liggen te wachten op drie terreinen: strategie en planning, het personeel en de technologie.
Strategie en planning
Een goede planning is cruciaal bij een digitale transformatie, maar dit betekent niet dat de digitale transformatie van begin tot einde gepland moet worden. Het doel moet vanaf het begin natuurlijk duidelijk zijn, maar eigenlijk is de digitale transformatie te zien als een doorlopend project, dat aangepast wordt aan het krachtenveld in de markt, veranderende bedrijfsbehoeften en nieuwe technologieën. Om het project op schema te houden, zijn continue monitoring, structurele audits en de mogelijkheid alternatieve acties uit te voeren van groot belang.
Er zijn twee strategieën als het gaat om digitale transformatie: de alles-in-één-keer-aanpak en de stapsgewijze implementatie per afdeling. Met een slimme planning en een doelgerichte uitvoering kunnen ze allebei succesvol zijn. Maar welke benadering het ook wordt, een pilot is cruciaal, omdat die resultaten oplevert waarop actie is te ondernemen.
In genoemd onderzoek had 55 procent van de bedrijven die een digitale transformatie ondergingen een succesvolle pilot achter de rug. Iets meer dan twintig procent bleek een pilot uitgevoerd te hebben die niet het gewenste resultaat opleverde, maar zette de digitale transformatie wel voort zonder de strategieën en plannen aan te passen. Logischerwijs een nutteloze exercitie. Een pilot uitvoeren, van die resultaten leren en de strategie aanpassen waar nodig, is cruciaal voor succes.
Mensen
De juiste bedrijfscultuur is essentieel voor een succesvolle digitale transformatie. Het is belangrijk dat de cultuur ‘data driven’ is, met gemeenschappelijke doelen en veranderingszin als belangrijke pijlers daarbinnen. Net zoals de planning dynamisch moet zijn, moet de cultuur dat ook zijn. Van meet af aan moeten de doelen en doelstellingen helder zijn, moet de juiste persoon aangesteld worden om de transformatie in goede banen te leiden, moeten multifunctionele teams ingeschakeld en medewerkers in alle stadia van de reis betrokken en geïnformeerd worden.
Een digitale transformatie moet uiteindelijk resulteren in ‘connected business’, waarin er een duidelijke connectie bestaat met werknemers, klanten en partners en met data, applicaties en systemen. Als generatie die letterlijk opgegroeid is met de technologie in de hand, die gewend is om op basis van data beslissingen te nemen, en die van nature de drang heeft vaardigheden te ontwikkelen waarmee ze zich snel aan veranderende omstandigheden kan aanpassen, zijn de millennials dan ook de aangewezen leeftijdsgroep om deze transitie te ondersteunen. Als alles op deze manier op zijn plek valt, ontstaan data-gestuurde teams, heffen afdelingen en data-silo’s zichzelf op en is er langzaamaan sprake van een bedrijfscultuur waar aanpassing, integratie en samenwerking kernwaarden zijn.
Het slagen van de digitale transformatie staat of valt met de persoon onder wiens verantwoordelijkheid het proces valt. Doorgaans is de aangewezen persoon hiervoor een ceo, cio of cto. In toenemende mate valt het proces onder een chief data officer of chief digital transformation officer, afhankelijk van de grootte van het bedrijf. Van oudsher hebben cmo’s een belangrijke rol gespeeld bij initiatieven op het gebied van digitale transformatie, maar dit lijkt te zijn afgenomen naarmate organisaties en projecten zijn gegroeid en nieuwe data-centrische c-levelfuncties zijn gecreëerd. In grote bedrijven gedijen ceo’s het best bij een breder gedefinieerde rol, waarbij ze wel nauw samenwerken met cio’s, cto’s of chief data officers die de digitale transformatie vormgeven.
Niet alle initiatieven voor digitale transformatie moeten bedrijfsbreed uitgerold worden; projecten zijn ook te beginnen in of te beperken tot bepaalde delen van de organisatie. Maar de doelstellingen van deze projecten moeten in het hele bedrijf worden gedeeld en begrepen. In onze enquête gaf bijna zestig procent toe dat er binnen de organisatie onduidelijkheid bestaat over het doel van digitale transformatie, en nog eens 65 procent gaf aan dat hun eigen visie op digitale transformatie niet optimaal was afgestemd op die van hun ceo. Dit geeft nogmaals weer hoe belangrijk consistente top-down-communicatie en afstemming in de hele organisatie zijn.
Technologie
Het opzetten van de juiste infrastructuur voor de digitale transformatie kan een vervelend proces zijn, vanwege de talloze nieuwe en opkomende technologieën waaruit is te kiezen. Maar het is helemaal niet nodig om elk stukje nieuwe technologie in te zetten; de crux bij de digitale transformatie is volledig inzicht te krijgen in de doelen, een zorgvuldige selectie van de technologieën die deze doelen ondersteunen, en een effectieve implementatie ervan. Legacy-systemen en een gebrek aan goede integratie ervan bemoeilijken de gegevensuitwisseling tussen afdelingen, volgens ongeveer een derde van de respondenten. Dus onderzoek naar de aanpak van deze problemen is een goed begin. Het is belangrijk te investeren in zinvolle nieuwe technologie en te zorgen dat onbewezen, nutteloze innovaties buiten de deur blijven.
Van de respondenten vindt circa zeventig procent het de moeite waard om te investeren in kunstmatige intelligentie (ai) en machine learning (ml), en ziet deze technologieën als essentiële factor voor het versnellen van digitale transformatieprojecten. Er zijn talloze voorbeelden van hoe het werken met ai en ml repetitieve taken zijn te automatiseren en de transformatie te versnellen; van het detecteren van fraude en het beperken van veiligheidsrisico’s tot het verwerken van patiëntgegevens om betere en snellere diagnoses te stellen en het personaliseren van de aanbiedingen aan klanten.
Zonder uitzondering spelen data en technologie een prominente rol bij alle toonaangevende bedrijven, in alle sectoren en regio’s. Omdat data een centrale rol spelen, moeten klanten ervan op aan kunnen dat het verzamelen van gegevens, de opslag, de analyse en het gebruik ervan zo gebeurt dat de privacy op geen enkele manier in gevaar komt. Het is dan ook belangrijk voor bedrijven om te weten hoe de nieuwe technologieën die zij implementeren gegevens verzamelen, verwerken, opslaan en beschermen, en dat gegevensbeheer en data-integriteit altijd gewaarborgd zijn.
Tot slot
Bedrijven die tot een competitieve markt willen toetreden en er willen blijven meespelen, moeten hun digitale transformatie optimaal doorvoeren. De verwachte voordelen zijn enorm, aan de zijlijn blijven zitten is geen optie. Met een doordachte strategie en een goede planning, met een goed afgestemde en data-gedreven organisatie en met de inzet van de juiste technologieën kunnen bedrijven de valkuilen voor digitale transformatie omzeilen en hun toekomst met vertrouwen tegemoet zien.
Auteur Gaurav Dhillon is ceo bij Snaplogic.
