Blockchain: we horen er veel over en er worden nog steeds talloze toepassingen en hackathons aangekondigd. Maar scepsis neemt ook toe. Kan de technologie zijn beloftes wel waarmaken; is het wel meer dan een oplossing voor niet bestaande problemen, zoals mening criticus roept? Desondanks zetten grote bedrijven en organisaties nog steeds volop in op blockchaintechnologie? Pure marketing of toch grensverleggend?
Afgelopen najaar viel er onder de blockchain bashers het nodige leedvermaak te horen na het nieuws dat het blockchainproject Tradelens van IBM en Maersk op losse schroeven stond. Het nieuwe digitale handelsplatform beloofde middels blockchaintechnologie containervervoer realtime te monitoren. Ook zou binnen de keten de digitale communicatie tussen toeleveranciers sterk verbeteren. Tradelens zou de wereldwijde scheepvaartsector miljarden euro’s op jaarbasis schelen.
In de praktijk bleek dat containerrederijen geen trek hadden om zich aan te sluiten. Vervoerders zijn bang dat ze niet op gelijke voet in het platform stappen. Ook een kritisch rapport van adviesbureau PwC over het overschatten van de praktische invoering toonde aan dat de verwachtingen wellicht toch te hoog gegrepen zijn.
Hyperledger Fabric
Toch is binnen vijf tot tien jaar blockchain een ‘mainstream optie’ voor het goedkeuren van transacties en de verificatie voor data-uitwisseling tussen bedrijven. Dat vindt Joost Volker, verantwoordelijk voor de divisie Blockchain Cloud Service van Oracle in Europa. Volker lichtte tijdens de recente Oracle Open World in Londen de blockchainstrategie van het bedrijf toe. Daarin speelt Hyperledger Fabric een belangrijke rol.
Oracle sloot zich in augustus 2017 aan bij het Hyperledger Fabric-project. Dat is een door de Linux Foundation opgezet samenwerkingsverband voor het ontwikkelen van open source blockchaintoepassingen (zie kader). In juli 2018 kwam het Amerikaanse it-concern met de eerste commerciële propositie rond deze technologie. Daarmee is Oracle volgens Volker ruim op tijd om na de pioniersfase serieus aan de slag te gaan met blockchain voor bedrijven en overheidsinstanties. ‘Als partijen gegevens over de grenzen van sectoren of landen willen uitwisselen, zal steeds vaker blockchain of liever gezegd ‘distributed ledger’-technologie in beeld komen. Wij denken dat Hyperledger Fabric, als ‘permissioned distributed ledger’ voor onze doelgroep de beste functionaliteiten biedt.‘
Blockchaincloud
Het team van Volker helpt geïnteresseerde Oracle-klanten met de stap naar blockchain. Het bedrijf biedt in een publieke cloudomgeving een uitgebreide tooling aan om een blockchain-netwerk op te zetten en in gebruik te nemen. Hij legt uit dat organisaties, die iets met blockchain willen doen, dat allemaal zelf moeten uitzoeken en daarmee vaak veel tijd kwijt zijn, bijvoorbeeld met het deployen van containers om de blockchain te kunnen draaien, het bouwen en coderen van integraties en het inzichtelijk krijgen van gebruiksdata. ‘Oracle biedt het Hyperledger-framework met een aantal componenten eromheen, levert het inclusief infrastructuur en schakelt mee met het aantal transacties in de blockchain zonder dat de klant daar iets aan hoeft te doen’, aldus Volker.
Door die onderdelen als clouddienst aan te bieden kunnen klanten meteen aan de slag, stelt hij. Op dit moment telt de blockchaincloud van Oracle ongeveer honderd gebruikers. Het gaat om eindklanten of softwarebedrijven die zelf diensten bieden aan bedrijven of organisaties met de Oracle-oplossing als basis, zoals maritiem goederentransport of beveiligde documentafhandeling.
Een voorbeeld is Certified Origin uit Italië, dat het produceren en verschepen van haar premium olijfoliemerk Bellucci checkt met blockchaintechnologie, waardoor ze de herkomst van kleine familiebedrijven en de hoogste kwaliteit kunnen garanderen. Of Circulor uit het Verenigd Koninkrijk dat in Rwanda ‘conflict minerals’ gaat traceren van de mijn tot verwerking in hoogwaardige producten als batterijen voor elektrische auto’s.
Tracking & tracing
Volgens Volker is die vorm van een blockchain-technologie waarin tracking en tracing van de grondstoffen van producten is verwerkt nu nog iets voor duurdere merken die willen laten zien waar het product vandaan komt, maar is het over een paar jaar gemeengoed. Merken, die dan niet kunnen laten zien waar hun product vandaan komt, kunnen dan minder gewild worden.
Het bedenken van tracking & tracing-toepassingen is populair in de blockchainwereld. Zo presenteerde het Franse technologieconcern Schneider Electric op zijn Innovation Summit in Parijs een private blockchain voor de detailhandel. Samen met een aantal Franse producenten van zuivel en wijn, de transporteurs ervan en winkelketens die het afnemen, is een blockchainopzet uitgewerkt. De betrokken partijen leggen in een ledger (software-grootboek) afspraken vast over de kwaliteit, benodigde certificaten, de reistijden, de temperatuur van de goederen, het aantal schokken tijdens het transport, een speciale behandeling voor bepaalde producten, etcetera. Die gegevens worden gehasht en kunnen daardoor niet aangepast worden zonder dat de andere partijen daar een melding van krijgen.
Een Iot-sensor op een pallet zendt vervolgens elke vijf of tien minuten via het ‘low power area network’ Sigfox gegevens uit. Bij het afleveren van de lading kan worden vastgesteld of de afspraken zijn gehaald volgens de regels die in het grootboek zijn vastgelegd. De afnemer kan besluiten om een bestelling te weigeren of korting te eisen, bijvoorbeeld als een gevoelige lading meer schokken te verduren heeft gehad dan is vastgelegd. Of als een order met bederfelijke waar te laat wordt afgeleverd. Zoiets kan ten koste gaan van de kwaliteit.
Stabiel platform
Schneider Electric is vooral met blockchainproeven bezig omdat klanten er naar vragen; ze willen weten wat de technologie behelst. Zoiets gaat ook op voor Fujitsu; de Japanse it-grootmacht opende een blockchain-expertcenter in Brussel.
Frederik de Breuck, business assurance manager bij Fujitsu Benelux, vertelde op het afgelopen Fujitsu Forum in München dat het bedrijf voor de Belgische overheid een studie doet naar ‘smart cities’ en of de blockchain daarin een rol kan spelen. ‘We waren al, met ondersteuning vanuit Japan, aan het nadenken over een business case voor blockchain in de financiële wereld. Door die opdracht van de overheid keken we ook over de grenzen van deze sector heen. Toen men eenmaal wist waarmee we bezig waren, kregen we zoveel vragen over blockchain buiten de financiële wereld, dat we haast vanzelf een expertisecentrum op dit gebied binnen Fujitsu zijn geworden. ‘
De Breuck erkent dat een grootschalige blockchaintoepassing nog op de markt moet komen. ‘Als ik het woord blockchain bij klanten laat vallen, gaan vaak de wenkbrauwen omhoog. Ze denken dan vaak aan cryptocurrency, dat een wildwest-imago heeft, een piramidespel. Zij willen juist de verzekering dat alles betrouwbaar is; ze eisen een stabiel platform, met gebruikservaring. Ik spreek dan ook liever van een smart contract-oplossing.’
De Fujitsu-innovator stelt dat een blockchain-eindoplossing niet bestaat. ‘In mijn optiek is blockchain een deel van een oplossing en wel voor een uiterst betrouwbare identificatie. Daarin liggen zeker mogelijkheden. We zijn onder meer bezig met een factuurtoepassing in de cloud, met automatische goedkeuring middels blockchain.’
Dit artikel verscheen in Computable Magazine 2019, nr.3.
Adoptie stimuleren
In Nederland hebben Blockchain030 en Lisk Center Utrecht de handen ineengeslagen met als doel blockchainadoptie in Nederland te versnellen. Doel is om de obstakels weg te nemen die een snelle opmars van blockchainapplicaties in de weg staan, zoals een gebrek aan deskundige blockchainprogrammeurs, het onvoldoende uitontwikkelen van de technologie en het ontbreken van een ‘killer-applicatie.’
De twee partijen willen een community opzetten waarbij bedrijven, onderwijsinstellingen en overheidsinstanties de mogelijkheid om vraagstukken rondom blockchainontwikkeling voor te leggen aan het netwerk van ervaren blockchainprogrammeurs en ondernemers. Ook organiseren de samenwerkende partijen bijeenkomsten waarin inspiratie en kennisdeling moeten leiden tot potentiële nieuwe business cases.
