Veel vitaliteitsprogramma’s die een boost moeten geven aan de gezondheid in de kantooromgeving werken niet of nauwelijks. Hoe komt dat? Omdat ze de ratio aanspreken en niet het impulsieve systeem van medewerkers.
Volgens de schrijvers Rex Miller, Phillip Williams en Dr. Michael O’Neill kunt u voor meer effect veel beter dit ‘onbewuste’ een duwtje in de goede richting geven. Het drietal doet in het boek ‘The Healthy Workplace Nudge’ spitsvondig uit de doeken hoe gezonde gebouwen, cultuur en mensen leiden tot grotere winstmarges.
Slechte investeringen
De schrijvers verwonderen zich over de flinke bedragen die omgaan in de wereld van vitaliteits- en gezondheidsinterventies. Dit onderwerp was jaren geleden al een hot topic toen er gruwelijke foto’s op sigarettenpakjes werden geplaatst; daar werd zonder extra maatregelen geen sigaret minder om gerookt. De schrijvers van het boek roepen daarom ook op onze ogen te openen voor de constatering dat 95 procent van de vitaliteitsprogramma’s op de werkvloer faalt. Allemaal heel goed bedoeld, maar zonde van de investering.
Waarom werken die programma’s niet? Omdat de mens voor een heel groot deel een irrationeel wezen is. Als mens hebben we eigenlijk twee systemen die aan de basis staan van gedrag. Het ene systeem werkt rationeel en bewust. Voordat we overgaan tot handelen, wegen we eerst de verschillende opties tegen af. Het andere systeem werkt automatisch en onbewust. Hierbij handelen we op de automatische piloot en dat kost ons weinig tot geen energie. Ideaal dus in stressvolle, vermoeiende en repeterende situaties. Op dit systeem varen we verreweg het meeste.
Paard en ruiter
De twee systemen kunnen we vergelijken met de metafoor van het paard en de ruiter. De ruiter is het bewuste systeem en het paard het automatische systeem. Om het paard te temmen, is een sterke, getrainde ruiter nodig. Zo lukt het een verstokte roker niet om het impulsieve systeem te temmen. Het helpt ook niet als we hem of haar bestoken met sterftecijfers en enge foto’s. Dat is onkundig sjorren aan een veel te sterk paard.
Hoe kunnen we dan toch invloed uitoefenen op het gezondheidsgedrag van mensen? Door ons niet op het rationele systeem te richten, maar rechtstreeks op het impulsieve systeem.
Geef een effectieve nudge
Bij nudging gaat het om het beïnvloeden van het onbewuste (keuze)gedrag. Het geven van een slim zetje in de goede richting werkt heel effectief. Succesvolle voorbeelden zijn de geschilderde voetstappen richting prullenbakken, het plaatje van een vlieg in het mannen-urinoir en de uitnodigende piano-treden op een trap. Denk ook aan de indicator voor efficiënt brandstofgebruik naast de snelheidsmeter of de gezonde sapjes in de kantine opvallend op ooghoogte.
Ook in de kantooromgeving
Nudging werkt ook in de kantooromgeving. Het genoemde boek geeft hier mooie suggesties voor. Zo stellen de schrijvers dat het eerst belangrijk is om goed door te hebben waar bepaalde impulsieve keuzes worden gemaakt binnen uw bedrijf. Dit is belangrijk, want precies dáár zou u een gezondere keuze als laagdrempelig alternatief kunnen aanbieden.
Begin dus gewoon eens met een wandeling door uw kantoor en schrijf de verleidingen en beperkingen voor gezond gedrag op. Bedenk vervolgens opties om deze verleidingen en beperkingen om te buigen richting goed gedrag. Hoe maakt u de trap aantrekkelijker? Hoe brengt u het gezonde eten in de kantine beter in beeld? Hoe stimuleert u meer afwisseling in beweging?
Natuurlijk hoeft u niet alles zelf te bedenken. Zo kunt u ook gebruik maken van reeds bestaande en effectief bewezen tools welke ook gebruik maken van nudge-effecten. Zoals software die de digitale kenniswerker via subtiele pop-ups stimuleert om voldoende afwisseling en beweging in te bouwen in de dag. Deze duwtjes in de goede richting creëren nieuwe, gezondere gewoonten. En zodra deze zijn ingesleten in het onbewuste systeem, worden de gezonde gedragingen laagdrempelig en automatisch. Uw medewerkers werkers doen het dan eigenlijk ‘gewoon’ vanzelf goed.