‘1984 was een waarschuwing, geen handboek’, die uitspraak over het roemruchte werk van Georges Orwell is me altijd bijgebleven. Ook nu het stuiptrekkende woord ‘cameraschild’ blijkbaar geen ophef meer maakt en mainstream geworden is. Straks ook in de dikke van Dale. Elke stad wil een dergelijk cameraschild.
Minister Jan Jambon van Binnenlandse Zaken wil er nu drieduizend camera’s bijplaatsen, drie keer meer dan gebudgetteerd. Die komen langs de wegen te staan om de nummerplaten te herkennen. Voorlopig toch, want straks kunnen ook alle inzittenden herkend worden én wat ze precies doen, wat hun gemoedstoestand is, mogelijk zelfs wat ze vertellen. Straks praten we enkel nog zoals Zinédine Zidane op het veld van Real Madrid, met de hand voor de mond.
‘Schild en vriend’ kopte De Tijd, want het cameraschild helpt snoodaards en criminelen op te sporen. In één adem worden er dan ook ‘illegale’ migranten bijgesleurd, maar die rijden zelden met de wagen. Laten we wel wezen, het cameraschild is een forse inbreuk op de privacy. De regering haast zich om te vertellen dat de data volledig beveiligd is en slechts opvraagbaar als het hoeft, maar hoe snel kan een wet aangepast worden? Snel, dat bewijst de actualiteit met de Amerikaanse president Trump en dichterbij, de Turkse President Erdogan en de Hongaarse president Orban. En Oostenrijk glijdt ook gevaarlijk af.
Privacy
Huidige leiders geven niet om privacy. Macht heeft zich nooit om privacy bekommerd. De opgenomen data blijven vandaag twaalf maanden beschikbaar en opvraagbaar. Het zou me niet verbazen mocht dit op termijn in de ‘jacht op de criminaliteit’ langer behouden blijven, straks ad vitam aeternam.
Je kan niet wachten tot de overheid digitaal matuur is, zoveel is duidelijk. De overheid strompelt de digitale wereld achterna, is hopeloos te laat. In geen enkel partijprogramma van de komende gemeenteraadsverkiezingen zie ik een digitale component, wel over veiligheid. En dat die dan onderbouwd wordt met camera’s alom moeten we er dan maar bijnemen: ‘Je hebt toch niets te verbergen?’
Georges Orwell schreef het boek in 1948, zeventig jaar geleden dus en het is meer dan ooit actueel én een waarschuwing dat eens de camera ons in het vizier heeft er geen weg terug is. Laat ons die waarschuwing niet in de wind slagen.
