In zijn jaarlijkse rapport over werkgelegenheids- en sociale ontwikkelingen in Europa stelt de Europese Commissie vast dat de werkgelegenheid in de EU nog nooit zo hoog is geweest. Tegelijkertijd spreektde commissie de onzekerheid uit over het effect van de toenemende digitalisering en automatisering op die positieve trend.
Onlangs heeft de Commissie de editie 2018 van het jaarlijks verslag over werkgelegenheids- en sociale ontwikkelingen in Europa (Employment and Social Developments in Europe (Esde)) gepubliceerd. De editie van dit jaar bevestigt de aanhoudende positieve arbeidsmarkttrends en de verbeterende sociale situatie.
Het aantal mensen met een baan bereikte nieuwe recordhoogten: in 2017 hadden meer dan 238 miljoen mensen een baan, 3,5 miljoen meer dan in 2016. Hoewel het aantal gewerkte uren per werknemer in de afgelopen jaren is toegenomen, ligt het nog wel onder het niveau van 2008.
Tegelijkertijd signaleert de Commissie hogere besteedbare inkomens en minder armoede. De ernstige materiële deprivatie is historisch laag: 16,1 miljoen minder mensen lijden ontbering in vergelijking met 2012.
Maar kijkt Brussel naar de technologische ontwikkelingen, dan ziet ze onzekerheden over de gevolgen van automatisering en digitalisering in de toekomst. Het Esde-verslag 2018 schenkt daarom bijzondere aandacht aan de veranderende arbeidswereld.
Arbeidswereld
Marianne Thyssen, commissaris voor Werkgelegenheid, Sociale Zaken, Vaardigheden en Arbeidsmobiliteit, licht toe dat de Europese economie sneller en gelijkmatiger groeit dan voorheen. Maar, stelt zij, technologische veranderingen kunnen alleen groei en werkgelegenheid stimuleren indien die veranderingen vanuit de Europese Unie worden gestuurd.
Thyssen: ‘De Europese pijler van sociale rechten biedt een kompas om iedereen klaar te stomen voor deze transformatie. Onze voorstellen voor transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden en toegang tot sociale bescherming brengen deze pijler in praktijk door de mensen in Europa uit te rusten met beter onderwijs en vaardigheden gedurende hun hele leven en door ervoor te zorgen dat alle werknemers dezelfde basisrechten genieten in deze snel veranderende arbeidswereld.’
Routinetaken
Het verslag geeft ook aan dat technologische vooruitgang essentieel is om de totale productiviteit te verhogen. Maar door die vooruitgang worden ook routinetaken van laaggeschoolden vervangen en wordt de vaardigheidsdrempel naar inzetbaarheid hoger: er is geen definitieve conclusie over de mogelijke omvang van de gevolgen van technologie voor banen, maar uit onderzoek blijkt dat repetitieve routinetaken in de huidige banen al gauw in aanmerking komen voor volledige of gedeeltelijke automatisering; volgens een onderzoek zou 37 tot 69 procent van de banen in de nabije toekomst gedeeltelijk zijn te automatiseren.
Nieuwe technologieën dragen bovendien bij aan de toename van het aantal personen met atypisch werk en zelfstandigen. Het Esde-verslag stelt dat nieuwe vormen van werk voordelen meebrengen voor werknemers en bedrijven op het vlak van een grotere flexibiliteit en een beter evenwicht tussen werk en privéleven. Tegelijkertijd bieden ze nieuwe mogelijkheden, ook voor mindervaliden en ouderen, om werk te vinden of te behouden.
