Toen Arpanet overstapte op tcp/ip was het internet zoals wij nu kennen, geboren. Sindsdien heeft het internet een revolutie doorgemaakt. Dan bedoel ik niet zo zeer op technisch vlak, maar op de manier waarop we het gebruiken.
In ons dagelijkse leven is internet niet meer weg te denken. Vandaag de dag regelen we onze bankzaken online, regelenwe burgerzaken digitaal en bestellen we zelfs onze boodschappen via het web. Maar dat gebeurde niet van de ene op de andere dag. We zijn jaren op zoek geweest (en eigenlijk nog steeds) naar hoe we het internet optimaal kunnen gebruiken. Datzelfde lijkt nu ook te gebeuren voor blockchain.
De uitvinding van de bitcoin – en later vele andere cryptocurrencies – heeft ervoor gezorgd dat de onderliggende blockchain-technologie zo populair is geworden. De anonieme uitvinder van de Bitcoin met de alias Satoshi Nakamoto legt zijn uitvinding als volgt uit: een decentraal digitaal netwerk om onderling betalingen te verrichten zonder tussenkomst van een derde partij, zoals een bank of overheid. In eerste instantie was de bitcoin dus niet eens bedoeld als cryptocurrency, maar als veilig systeem om geldtransacties te kunnen doen zonder tussenkomst van een financiële instelling.
In zo’n decentraal netwerk is geen sprake van een centrale autoriteit of derde partij. Elk onderdeel van het netwerk houdt alle transacties bij via een ‘handtekening’ die publiekelijk gevalideerd wordt. Binnen een op blockchain-technologie gebaseerd crytocurrency-netwerk, beschikken alle onderdelen van het netwerk altijd over exact dezelfde informatie, waardoor deze informatie niet bij een centrale autoriteit hoeft te worden geverifieerd. Dit maakt transacties open en in het geval van bitcoin, helemaal niet zo geheim en verstopt als men denkt.
Oude wijn in nieuwe zakken
Wat is hier nieuw aan? Niet heel veel. Het concept van digitale handtekeningen is begonnen in de jaren zeventig en kan overal worden teruggevonden in de geschiedenis van computer science, maar ook in producten en diensten die wij dagelijks gebruiken. Het ‘slotje in je browser’ is een gecontroleerde digitale handtekening. Transacties bij banken worden ‘ondertekend’ met digitale handtekeningen. E-mail kan al jaren digitaal ondertekend verzonden worden, allemaal met behulp van diezelfde technologie.
Aan de basis van de blockchain-technologie ligt een zogenaamde ‘linked list’ – een manier om een keten of verzameling data op te slaan en te verwerken door elk onderdeel te koppelen door middel van een verwijzing naar het volgende of vorige blok. Linked lists stammen uit de jaren vijftig en zijn zo’n basaal onderdeel van computer science en programmeer-principes, dat ze worden uitgelegd in elke eerstejaarsklas informatica en zelfs worden toegepast in een aantal van de eerste programmeertalen, zoals Lisp.
Het effect onder de hype
Als concept en applicatie heeft blockchain alternatieven. Er zijn verschillende mogelijkheden voor meer gedistribueerde applicaties en het verkrijgen van consensus over de inhoud. Van veel van de toepassingen van blockchain die nu populair zijn of als vernieuwend worden gezien, bestaan – vaak betere – alternatieven. Eigenlijk gaat blockchain in veel opzichten behoorlijk inefficiënt om met gedistribueerde databases en sluiten andere software-oplossingen beter aan.
De vernieuwing ligt dan ook op een ander vlak: namelijk het effect van blockchain en cryptocurrencies op de manier waarop ‘ouderwetse’ instituten denken over cryptografie, smart contracts en het vertrouwen in een openbare en decentrale database. Door de enorme populariteit van blockchain, bitcoin en andere digitale munten – en de daarbij horende financiële effecten – is de traditionele industrie flink wakker geschud.
Kaarten tegen de borst
Die van huis uit gesloten, stoffige instituten houden over het algemeen hun kaarten heel dicht bij hun borst. Zij laten niet zien waar ze mee bezig zijn en willen eigenlijk helemaal geen inzicht geven in welke transacties gedaan worden en met welke activiteiten zij zich bezighouden. Blockchain is natuurlijk het tegenovergestelde. Nu is er ineens ruimte voor innovatie bij banken, notarissen en verzekeraars. Door die vernieuwde blik wordt er plaatsgemaakt voor échte innovatie binnen diensten en producten die van oudsher niet snel vernieuwd worden. De hype zorgt er voor dat die traditionele instituten zich ineens gaan buigen over deze open technologie en dat effect is heel gaaf. We doen dit allemaal met een ‘verouderde’ technische oplossing, maar het is de hervorming in de traditionele sector die zeer welkom is.
Twintig jaar geleden begreep niemand wat het internet was, behalve de geeks onder ons – maar die waren niet in staat om het uit te leggen. De toepassing van de techniek maakt dat het relevant wordt. En blijkbaar is ook de manier waarop je technologie verpakt belangrijk. Zo kan oude technologie, op een nieuw manier toegepast, blijkbaar de hele wereld wakker schudden!
