Ik zag het bericht vorig weekend passeren. Het nieuwe futuristisch hoofdkantoor van Apple kampt met een probleem. De enorme glazen cirkel wordt aangekondigd als een bouwkundig hoogstandje, maar voor je het weet komen er barsten. Net als in de reputatie van Apple.
Al de eerste dag knalden in het nieuwe hoofdkwartier zeven medewerkers van Apple tegen de glazen deuren en wanden aan. Volgens Bloomberg heeft het personeel er niets beters op gevonden dan als waarschuwing gele Post-its op de glazen wanden te kleven. Maar dat vindt de Apple-top maar niks. Omdat men daarmee het design geweld aandoet, worden die plakbriefjes verwijderd.
Toegegeven: over omzet en marktaandeel qua smartphones heeft Apple tot dusver nog niet te klagen. Toch doken de laatste weken en maanden steeds meer gniffel-berichten op over Apple. Van de tegenvallende verkoop van de iPhone X tot een studie die concludeerde dat Apple heeft afgedaan als favoriet technologiebedrijf. Het bedrijf krijgt meer slechte publiciteit. En dat komt, volgens mij, ook omdat we steeds minder van het bedrijf houden. Want:
1. Ze missen Steve Jobs
Jobs was Apple en Apple was Jobs. Veel van de grandeur van de Apple-producten kwam er net dankzij Jobs. Al van bij het begin. Hoe je het ook draait of keert: vandaag zijn de aankondigingen van Apple een even strak geregisseerd rock concert, maar zonder echte frontman. Het is alsof Coldplay het zonder Chris Martin zou moeten doen. Of Queen zonder Freddie Mercury. Hun muziek klinkt bekend in de oren, maar het is niet hetzelfde.
2. Ze missen Steve Jobs (bis)
Bedrijven met visionairs als oprichters verliezen vroeg of laat hun momentum na de dood van die oprichter. Dat is een wetmatigheid. Apple bouwt vandaag verder op de visie van Steve Jobs uit 2011. Alleen zou een levende Jobs anno 2018 waarschijnlijk een andere richting zijn ingeslagen. Iemand vergeleek het onlangs met Disney na de dood van oprichter Walt Disney. Ook daar klonk jaren na zijn dood de vraag bij cruciale beslissingen: ‘Wat zou Wald nu hebben gedaan?’
3. Het bedrijf is best arrogant
Vraag het aan elke (Belgische) leverancier, operator of andere partner: Apple is een lastige klant om mee samen te werken. Stroef en eigengereid. Dat is hun goed recht, daarmee bewaken ze ook hun prijszetting, brand en status. Maar ze maken er zich niet bepaald geliefd mee. Ook niet bij ons. Vragen van Belgische journalisten worden eigenlijk per definitie niet beantwoord (velen hebben het al opgegeven). En het bedrijf zal, in tegenstelling tot pakweg Google of Microsoft, ook nooit aanwezig zijn op avonden om een award uit te reiken. Eigenlijk als enige partij in de sector.
4. Geen underdog meer
Dit sluit aan bij het vorige. Apple is geen underdog meer. Dat was het vele decennia wel en maakte hen ook echt sympathiek. Vandaag is Apple het bedrijf met de hoogste marktkapitalisatie ter wereld en een cashberg van een kwart biljoen euro (meer dan 250 miljard euro). Dat helpt natuurlijk als je de smartphones verkoopt met de hoogste winstmarge uit de sector. Apple verdient bruto naar verluidt 73 procent op iedere iPhone X. Ook hier: dat is hun goed recht, maar een underdog ben je dan al lang niet meer.
5. Sociale verantwoordelijkheid?
Ik wil niet komen aandraven met de Bill & Melinda foundation van Microsoft-oprichter Bill Gates die al miljarden wegschonken aan goede doelen. Want dat is (bijna letterlijk) peren met appelen vergelijken. Maar toch: Apple geeft relatief weinig terug aan de gemeenschap. Ook de nieuwe Amerikaanse wetgeving, die ervoor zorgt dat buitenlands kapitaal fiscaalvriendelijk kan terugkomen, zal volgens Amerikaanse media, in eerste instantie worden gebruikt om (zoals vroeger) eigen aandelen terug te kopen. De aandeelhouders zullen alvast juichen.
6. Software loopt stilaan achter
Hier bevind ik me op glad ijs, maar toch. Terwijl over de hardware van Apple niet veel valt af te dingen, kan je dat wel doen over hun software. Hun eigen apps zijn niet altijd even super en hun besturingssystemen bevatten behoorlijk wat bugs. Jaren geleden haalde Apple het inzake software en gebruiksvriendelijkheid met vlag en wimpel van Microsoft (Macintosh versus Windows 3.1!), vandaag vind ik dat Apple software inzake design en functionaliteit allesbehalve een voorloper.
7. Het nieuwe Versailles
We eindigen waarmee we begonnen zijn: het hoofdkwartier. Akkoord, waarschijnlijk wil elke gezaghebbende mogendheid een monumentaal paleis om zijn superioriteit te benadrukken. Lodewijk XIV deed dat in Versailles, en Apple heeft nu ook zijn glazen vlaggenschip met een prijskaartje van vijf miljard dollar. En dus ook met glazen ruimtes waar het personeel tegenaan knalt. Maar waag het niet om op dat dure glas uit zelfbehoud post-its te kleven…
