We beginnen met een trieste vaststelling: de meerderheid van de gevangenen wil zich oprecht volledig integreren in de maatschappij na hun detentie, maar in de praktijk gaan velen terug in de fout en eindigen ze opnieuw achter de tralies. Dit patroon vind je terug in de meeste gevangenissen en heeft geleid tot een nieuwe manier om naar het leven in de gevangenissen te kijken.
Ze willen komaf maken met het tijdperk van de koude cellen, beperkte rechten voor de gevangenen en nog beperktere opleidingsprogramma’s. Nu wordt er gestreefd naar een ‘mentorship’-mentaliteit, met de nadruk op verbetering en rehabilitatie in plaats van bestraffing en hechtenis.
Diepe kloof
Maar tussen goede bedoelingen en de eigenlijke uitvoering gaapt soms ook een diepe kloof, veroorzaakt door personeelstekort, overbevolking van de gevangenissen en een falende beveiliging. Deze problemen leiden dan weer tot andere problemen, zoals gewelddadige opstanden, overdadig druggebruik en al te vaak ook zelfmoord. Voor de overheid en gevangenisdirecties is het vaak dweilen met de kraan open.
Het hoeft dus niemand te verbazen dat de focus op verbetering van de gevangenisomstandigheden al te vaak plaats moet maken voor objectieven op korte termijn zoals kostenbesparingen en efficiëntie. Maar het rechtssysteem zal pas echt kunnen herademen als we ook een aantal verder reikende ingrepen voorzien. En als hiervoor het nodige geld wordt vrijgemaakt. En daar wringt dan weer het gevangenisschoentje.
Data analytics
Technologie kan hier een reddende hand reiken. Denk maar aan de rfid-tags, waardoor de cipiers niet voortdurend in de buurt van gevangenen moeten blijven. Of aan body scanners, die allerlei vormen van smokkelen beter detecteren dan de vervelende fysieke lichaamsonderzoeken. Telehealth maakt medische diagnoses en gezondheidsdiensten van op afstand mogelijk voor gevangenen in hun cel via geconnecteerde communicatietools. Zulke innovaties verbeteren de levenskwaliteit van zowel gevangenen als bewakers, en zorgen tegelijk voor een hogere operationele efficiëntie.
Bovendien zorgen deze toestellen en de bijhorende infrastructuur voor enorme hoeveelheden data, die op hun beurt dan weer kunnen worden ingezet om de strategie te sturen en de besluitvorming te verbeteren. Big data en advanced analytics kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt om rekening te houden met de specifieke behoeften en karaktertrekken van specifieke gevangenen bij de keuze van de juiste gevangenis of celblok voor deze persoon.
Predictive analytics op basis van machine learning algoritmes kan ook worden ingezet om de kans op recidive te beoordelen. Met statistische methodes en berekeningen zoals die in de zorgverzekering al worden toegepast, kunnen ook gevangenissen grote databases doorzoeken op verbanden tussen ogenschijnlijk onverwante informatie. Het meten en analyseren van het aantal arrestaties en veroordelingen in een specifieke regio of van de toename van het aantal misdaden in een welbepaalde periode, kan leiden tot inzichten die de gevangenissen helpen bij het aanbieden van de juiste oplossingen en rehabilitatietechnieken om de kans op recidive gevoelig te verminderen.
Toekomst
In de toekomst zou we ook de beveiliging en efficiëntie van het gevangenisbeheer kunnen verbeteren met deze analytics. Ik denk bijvoorbeeld aan de analyse van afvalwater om een zicht te krijgen op het druggebruik binnen de gevangenis. Of aan de analyse van de bezoekaanvragen: wanneer deze aanvragen worden gedigitaliseerd, verminder je de kans op misbruik door cipiers en op bijhorende conflicten en verhoog je de efficiëntie van deze processen, maar tegelijk maak je ook data die op andere manieren kunnen bijdragen.
Deze data kunnen leiden tot nieuwe inzichten, als bijvoorbeeld blijkt dat bepaalde bezoekers steeds van de ene gevangene naar de andere gaan en terug. Zo kan de politie mogelijk op het spoor komen van bendes binnen én buiten de gevangenismuren.
Metrics helpen
Al deze geavanceerde mogelijkheden met data bieden hoop op een boeiende toekomst. Maar momenteel moet de prioriteit liggen op het herontwerpen van de kpi’s van achterhaalde gevangenissystemen zodat ze de huidige behoeften, waaronder het verminderen van recidivisme, kunnen invullen. Vele gevangenissen staan vandaag voor een enorme uitdaging: de productiviteit wordt afgemeten aan het ‘output volume’ in plaats van aan de waarde voor de gemeenschap, wat povere langetermijnresultaten tot gevolg heeft.
Zo worden in Australië en het VK de gevangenissen beoordeeld op aspecten die rechtstreeks onder controle van de instelling staan, zoals het aantal gewelddadige incidenten en opleidingsprogramma’s, eerder dan op herval en tewerkstelling na vrijlating. In de VS worden misdaad en recidivisme wel gezien als cruciale maatstaven voor het rechtssysteem maar bij die laatste maatstaf wordt geen rekening gehouden met hoe ernstig de misdrijven zijn geweest. Iemand die de eerste keer wordt aangehouden voor een gewapende overal en de tweede maal voor verstoring van de openbare orde, wordt gewoon geregistreerd als een ‘hervaller’, terwijl het plaatje toch iets genuanceerder is. Ook hier kan een dieper inzicht in de data, geholpen door krachtige analytics, soelaas bieden.
Doorbraak van analytics
Op operationeel niveau kunnen geavanceerde data analytics de gevangenissen helpen om hun uitgaven op te volgen, de veiligheid van gevangenissen en cipiers te verbeteren, en om rehabilitatie te bevorderen. Op tactisch en strategisch niveau kunnen ze bijdragen tot een 360 graden zicht op de gevangene, wat kan helpen bij het afremmen van de kans op hervallen. De tools en kansen liggen voor het grijpen. Nu moeten we alleen nog vaststellen wat gevangenissen het dringendst nodig hebben voor we aan de slag kunnen.
