Het internet is stuk, zo luidt de stelling van computerwetenschapper Jeroen Baert. Hij bracht die op het Checkup-congres van Securelink. Een dark(er) web is volgens hem een oplossing. Al bestaan daar nog veel misverstanden over.
Jeroen Baert is ingenieur en computerwetenschapper bij de KU Leuven en gaf op 19 oktober een keynote op het Checkup-congres van Securelink. Dat het internet stuk is, heeft volgens Baert diverse redenen. ‘Het is onder meer stuk door tracking. Content is een leveringsmethode voor ads en trackers. Voor een surfer is bijna alles gratis op internet, maar je betaalt met je private data’, stelt hij.
Hij deed onlangs de oefening bij een aantal Belgische nieuwssites. ‘Een nieuwssite als HLN kreeg op zijn homepage meer dan veertig connecties naar zogenaamde third party trackers, waarvan bijna twee derde in de VS. Als de GDPR wordt doorgevoerd, lijkt me dit een probleem te worden.’
Centralisatie is een probleem
Het internet is ook stuk door de censuur, of de snelle mogelijkheid ertoe. Baert verwijst naar webdiensten in Turkije die door hun centrale aanpak vrij makkelijk zijn af te blokken. ‘Of naar China waar door de grote firewall geen Wikipedia valt te raadplegen’, stelt hij. Die centralisatie is ook een business risico. ‘De DDoS-aanval op DNS provider dyn.org legde in één beweging meteen sites als Twitter, Paypall en Spotify plat.’
Het internet is ook stuk door zijn oorspronkelijke design. ‘Het is indertijd niet ontwikkeld met anonimiteit en privacy in gedachten’, stelt hij. ‘Als je surft op internet, laat je via je browser heel veel informatie van jezelf achter’, stelt hij en pleit voor een alternatief netwerk: een ‘dark web’, dat aan hoger gestelde problemen een antwoord kan bieden, zeker in privacy opzicht.
Toch is er, volgens de computerwetenschapper, nog veel verwarring over het dark web. En dit op verschillende vlakken.
1. Er is één dark web
‘In grote lijnen heb je drie soorten web. Je het surface web waar je alle toegankelijke websites vindt. Daaronder is het deep web, waar je onder meer de bedrijfstoepassingen vindt die met een paswoord zijn afgesloten. En daaronder zit het dark web’, vertelt hij. ‘Maar eigenlijk gaat het om verschillende parallelle netwerken. Je hebt hetTor-netwerk, dat waarschijnlijk het meest bekend is. Maar ook netwerken als Freenet, I2P project, Zeronet en andere’, stelt hij. ‘Je kan via het dark web ook het gewone surface web betreden. Het gaat dus niet om één afgesloten of duister netwerk of grote oceaan waar zeemonsters zich huisvesten.’
2. Dark web is gigantisch groot
Heel vaak wordt het web voorgesteld als een ijsberg met het surface of publiek toegankelijke web als het zichtbare deel en het dark web als de reuzengrote ijsmassa onder het wateroppervlak. Met andere woorden: het internet dat wij gewoon kunnen consulteren is enkel het topje van de ijsberg. ‘Klopt totaal niet’, stelt Baert. De netwerken van het dark web zijn slechts een fractie van het publiek toegankelijke netwerk. ‘Dat verborgen web bevat naar schatting dertigduizend websites. Dat is 0.03 procent van het surface web.’
3. Dark web is illegaal
Dat is iets wat vaak wordt beweerd. ‘Het clandestiene internet, is iets wat ik vaak lees of hoor in de media. Maar de technologie gebruiken, zoals surfen via een Tor-browser, is niet illegaal’, meent Baert. ‘Alvast niet in Europa en dus ook niet in ons land. Je gebruikt enkel een ander communicatieprotocol, en een andere manier om informatie uit te wisselen.’
4. Dark web zit vol criminelen en piraten
Dark web wordt vaak afgeschilderd als een oord van verderf. ‘Dat het vol criminelen zit, klopt niet. Technologie is overigens inherent neutraal’, meent hij. ‘Veel van de aankondigingen daar, zoals voor drugs of wapens, zijn ook vaak gewoon scams’, stelt hij.
Een onderzoek rond kinderporno wees er, volgens hem, bijvoorbeeld op dat er meer url’s voor waren op het bekende surface web dan op het dark web. Het dark web is bovendien ook niet wetteloos. ‘Zo zijn er, vaak door fouten van administrators, de laatste jaren ook typische dark web-initiatieven als Silk Road en Alphabay opgerold.’
5. Dark web is enkel voor techneuten
Dark web wordt nog vaak aanzien als een plek waar je al techneut moet zijn om er te geraken. ‘Maar dat is niet het geval’, benadrukt Baert. ‘Je moet, zoals bij Tor, enkel een speciale browser installeren en je kan vertrekken. Die browser werkt volgens mij eigenlijk nog beter dan een gewone browser.’
