Softwareleveranciers als Oracle veranderen online met regelmaat hun algemene voorwaarden. Dit gebeurt vaak zonder medeweten van hun klanten, met grote financiële risico’s voor die klanten tot gevolg.
Steeds vaker verwijzen softwareleveranciers in hun contracten met een linkje naar algemene, gestandaardiseerde voorwaarden op hun website. Oracle is daar een goed voorbeeld van. In het geval van cloudsoftware wordt zelfs voor bijna alle voorwaarden verwezen naar een internetpagina.
Het spreekt voor zich dat je deze online-voorwaarden goed doorleest, voordat je je handtekening onder een nieuw miljoenencontract zet. Alleen dan weet je immers precies wat je wel en niet mag met software die je koopt. Maar minstens zo belangrijk is het om online-voorwaarden ook ná het tekenen van het contract in de gaten te houden.
Nogal louche
Voorwaarden zijn ook ná de ondertekening van het contract nog te wijzigen, en dat weet lang niet iedereen. Hoewel het in eerste instantie nogal louche klinkt, is er toch een verklaring voor te geven. Zaken die nog niet bestaan – zoals nieuwe wetgeving of een nieuwe technologie – kun je nu eenmaal niet contractueel vastleggen, terwijl je daar in de toekomst wél rekening mee wilt kunnen houden.
In een overeenkomst voor een huurauto staat op dit moment bijvoorbeeld niets over of je er niet of wel mee op water mag rijden. Dat kan die auto immers niet. Kan de auto dat technisch gezien ineens wel, dan wil je als huurder weten waar je aan toe bent. Mag ik onder elke voorwaarde het water op? Wanneer ben ik aansprakelijk voor schade? Of zelfs: moeten mijn ramen open of dicht zijn als ik op het water rijd?
Zo is het ook in de softwarewereld. Om te voorkomen dat er na elke verandering met duizenden bedrijven over nieuwe softwarecontracten moet worden onderhandeld, zijn de online-voorwaarden uitgevonden. Misschien is er plotseling wel een nieuwe technologie die van invloed is op de manier waarop je bepaalde Oracle-software kunt inzetten. Denk aan de virtualisatietrend van een aantal jaar geleden. Oracle kan daar in de online-voorwaarden onmiddellijk een extra clausule over opnemen. In theorie weet je zo altijd waar je aan toe bent en kun je compliance issues voorkomen.
Honderd veranderingen
De praktijk is helaas weerbarstiger. Softwareleveranciers lijken hun online-voorwaarden vrijwel continu aan te passen. Alleen al in de afgelopen vijf maanden voerde Oracle meer dan honderd veranderingen door op de contractpagina’s van de eigen website.
Bovendien heeft niet elke nieuwe clausule op elk bedrijf dezelfde impact. Een clausule over in welke landen je bepaalde software mag gebruiken, betekent voor een gemeente iets heel anders dan voor een multinational die in vier werelddelen actief is. Dat is echter niet altijd direct duidelijk: omdat de voorwaarden voor iedereen gelden, zijn ze in vrij algemene termen beschreven. Elke verandering moet dus ook nog eens inhoudelijk geïnterpreteerd worden, vanuit contractueel, technisch én financieel oogpunt.
Daar komt bij dat de communicatie van softwareleveranciers over nieuwe voorwaarden vrij summier is. Bij consumentenapps is een verandering vaak niet te missen: je krijgt een pushbericht op je smartphone en mag pas verder als je de nieuwe voorwaarden accepteert. Dat bijna niemand die voorwaarden vervolgens leest, is een tweede, maar de communicatie is in elk geval in your face.
Oracle meldt een wijziging slechts op de website en zet het in de nieuwsbrief of in productupdates, en dat is het. Sommigen zullen direct zeggen dat Oracle het bewust vaag houdt om later met claims te kunnen strooien, maar dat is te kort door de bocht. De communicatie kan duidelijker, absoluut, maar Oracle kan onmogelijk elk bedrijf persoonlijk inlichten over elke verandering. Oracle verkoopt bovendien niet al zijn software zelf, dus weet het bedrijf ook niet precies wie wat gebruikt. Ook is niet elke verandering relevant voor iedereen, zoals uit het voorbeeld hierboven al bleek.
Claim
Maar die ene verandering kan wel een enorme impact hebben. Het kan zomaar gebeuren dat je ineens de afspraken met Oracle schendt, zonder dat je het in de gaten hebt. Voor iedere it-manager die zijn aangekochte software correct wil gebruiken en geen claim van Oracle aan zijn broek wil, zit er maar één ding op: aan de slag. Dat betekent dat je actief de wijzigingen in de online-voorwaarden monitort, deze interpreteert en er vervolgens acties aan verbindt.
Dit geldt voor Oracle, maar net zo goed voor andere grote softwareleveranciers als Microsoft, SAP en IBM. Het klopt dat de teksten vaak algemeen zijn en de communicatie erover beperkt is, maar wat je ook van deze aanpak vindt: als je gebruik maakt van hun diensten, kun je hun algemene voorwaarden simpelweg niet negeren. Iedereen die daar nog over twijfelt, verwijs ik graag door naar deze aflevering van South Park. Je weet maar nooit wat er kan gebeuren als je de voorwaarden níét leest.
