De razendsnelle ontwikkelingen binnen it-technologie hebben de arbeidsmarkt getransformeerd binnen alle sectoren. Denk hierbij niet alleen aan de automatisering van handmatige taken, maar ook big data, blockchains en crowdfunding hebben de markt veranderd door nieuwe spelers de mogelijkheid te geven om zich buiten de bestaande infrastructuur te bewegen en zelfs beroepen te vervangen.
Op het eerste gezicht lijken startups en nieuwkomers de winnaars te zijn, maar grote ondernemingen kunnen de uitdagingen die voortkomen uit deze technologische verstoringen op verschillende manieren bestrijden: ze kunnen zichzelf als een startup gedragen, ze kunnen samenwerken met de startups en ze gebruiken als een kweekvijver óf ze creëren nieuwe tools die ze vervolgens integreren in hun eigen businessmodel.
Wat zullen deze ontwikkelingen voor veranderingen teweeg brengen op de arbeidsmarkt? Welke beroepen en vaardigheden zullen vergaan, en welke beroepen zullen juist waardevoller worden? Zullen de veranderingen ook een impact hebben op directies van bedrijven?
Nieuwe IT-technologieën openen nieuwe deuren
Nieuwkomers krijgen de mogelijkheid te concurreren met grote spelers
Door de opkomst van big data kan het toekomstbeeld waarin robots banen zullen overnemen van mensen realiteit worden. Dit vooruitzicht nodigt uit tot een grote herstructurering. Het automatiseren van processen zal iedere werkeenheid productiever maken. Banen verdwijnen en nieuwe banen verschijnen gedurende dit proces. Het Wereld Economisch Forum schat dat ‘huidige ontwikkelingen kunnen leiden tot een invloed op meer dan 5,1 miljoen banen netto die verloren zullen gaan vanwege ontwrichtende veranderingen in de arbeidsmarkt van 2015 tot en met 2020’ en dat er twee miljoen nieuwe banen komen in de computer industrie, wiskunde, ingenieurswetenschappen en andere gerelateerde wetenschappen.
Crowdfunding en blockchain zullen eveneens de markt transformeren. Een blockchain is een aaneenschakeling van blokken data die niet te kraken is en alle soorten informatie kan bevatten. De blockchain zorgt ervoor dat gecodeerde data of transacties decentraal en veilig uitgewisseld kunnen worden. Op eenzelfde decentrale wijze kan via crowdfunding een project bekostigd worden buiten de bank en andere gevestigde instituties om. Tezamen creëren deze twee ontwikkelingen een speelveld en kansen voor nieuwe opkomende ondernemingen die niet gesteund worden door de gevestigde spelers. Om hierop in te spelen zullen grote bedrijven kleine concurrenten beter in de gaten moeten houden en nauw met ze samen moeten werken.
De Engelse startup Colony verzameld bijvoorbeeld experts uit alle uithoeken van de wereld voor specifieke projecten en betaalt deze specialisten aan de hand van de geleverde bijdrage aan het project. Bedrijven gespecialiseerd in personeelszaken worden omzeild. Uiteindelijk zullen e-commercie en sociale netwerk programma’s gebaseerd op deze nieuwe technologieën snel volgen en met bedrijven zoals eBay en andere internetgiganten concurreren met vergelijkbare of zelfs betere beveiligingsstandaarden.
Dit is geen toekomstmuziek: Coin Based, valuta’s die opereren in het Bitcoin netwerk, zijn al beschikbaar in dertig landen en er is reeds 2,7 miljard euro verhandeld aan bitcoins. Ook crowdfunding zet zijn stempel op de markt: via dit proces is er ruim 58 miljard euro geïnvesteerd in de economie en zijn er 270.000 banen gecreëerd. Hoe kunnen andere bedrijven hier tegen opboksen?
Zakenmodel aanpassen op de overgang
De eerste manier waarop bestaande bedrijven de uitdaging aan kunnen gaan is door samen te werken met de startups. Verschillende samenwerkingsprogramma’s leiden tot verschillende voordelen, zoals het verjongen van de bedrijfscultuur, versnelde innovatie bij grote merken die normaal gesproken bureaucratischer werken, het oplossen van bedrijfsproblemen en het uitbreidden naar nieuwe markten. Om de vruchten te plukken van zo’n samenwerking kunnen grote en middelgrote bedrijven tools of werkplaatsen aan startups aanbieden, de groei van de startup stimuleren of samen producten creëren. Dit soort ecosystemen gebaseerd op open innovatie, verkort de levertijd, vergroot prestaties en zorgt voor financiële voordelen. Ondernemingen zoals Cisco, GE, Coca-Cola en Shell hebben deze kweekvijvers al gerealiseerd en dit blijkt zeer effectief.
Een andere strategie is om de bron van de economische ontwrichting te omarmen en deze nieuwe ontwrichtende technologie in je voordeel te gebruiken. Dertig bedrijven die ingeschreven staan bij de Nasdaq hebben tezamen 27 miljoen euro geïnvesteerd in Chain, een bedrijf dat het gebruik van blockchains in allerhande transacties wil bevorderen. Orange, onderdeel van Telco, is er van overtuigd dat blockchains de stroom van data tussen telefoondiensten makkelijker maakt wat op zijn beurt het gebruikersgemak van de consument ten goede komt. Andere bedrijven die in deze technologie geïnvesteerd hebben, zijn Intel, IBM, JP Morgan en Barclays.
Het tweede facet van deze strategie is om te investeren in big data. Te midden van de crisis in Frankrijk die veroorzaakt was door de komst van Uber, heeft de Franse regering een app gecreëerd die gebruikers de mogelijkheid geeft om eenvoudig een taxichauffeur te vinden. Deze applicatie, die werkt door middel van big data, zorgt er voor dat je sneller een taxi hebt gevonden, maar verstoort niet het zakenmodel van taxibedrijven.
Praktisch elke sector kan voordeel halen uit het gebruik van big data. De olie- en gasindustrie kan bijvoorbeeld aan de hand van big data de productie en levering van hun product monitoren en zo binnen afzienbare tijd eventuele lekken dichten. In de zorg krijgen specialisten de mogelijkheid om de data van patiënten te vergelijken met soortgelijke gevallen en op basis daarvan kunnen ze de beste behandeling kiezen. Ondernemingen moeten nu de keuze maken tussen evolueren door middel van nieuwe technologieën óf ophouden te bestaan.
Banen verdwijnen en verschijnen
De wetten van creatieve destructie
Het toenemende gebruik van big data en blockchains dwingt bedrijven om zichzelf opnieuw uit te vinden en hun zakenmodel aan te passen aan de nieuwe behoeftes van de markt en aan de nieuwe technologieën die zij tot hun beschikking hebben. Na het maken van een aantal aanpassingen zullen bepaalde banen minder belangrijk worden.
Een fictief voorbeeld ter illustratie: de overheid van Honduras gaat blockchain-software gebruiken gecreëerd door Fantom om een overzicht van grondbezit te maken, wat het proces veel veiliger maakt, sneller en minder vatbaar voor corruptie. Deze handeling zou er voor zorgen dat notarissen en andere ambtenaren vervangen zouden worden door… it-specialisten. Ook in de bankensector waait een nieuwe wind: Nasdaq operateurs testen reeds het gebruik van blockchains op de private markt. Uiteindelijk als dit verder doorgaat zullen beurshandelaren niet meer nodig zijn. De 21 jaar oude Russisch-Canadese oprichter van de Ethereum blockchain heeft een meer stoutmoedige kijk op de zaak: hij gelooft dat voornamelijk banen verloren zullen gaan van ‘mensen die te veel geld verdienen voor wat ze doen’.
Dat gezegd hebbende, gebaseerd op reacties uit alle industrieën voorspelt het Wereld Economisch Forum dat data analisten ‘zeer belangrijk zullen worden voor hun industrie tegen het jaar 2020’. Met andere woorden, deze veranderingen zullen hun invloed uitoefenen op alle sectoren, publiek en privaat.
De toename van de hoeveelheden data zal er toe leiden dat ondernemingen moeten weten waar hun data is (helemaal in het geval van hybride clouds), ook moeten ze zeker zijn dat de data beveiligd is en ze moeten er voor zorgen dat de data te allen tijde beschikbaar is. Functies in datamanagement zullen alsmaar belangrijker worden door de nieuwe manier waarop we zaken gaan doen. Uiteindelijk zullen de datamanagers bij het neusje van de zalm horen.
Uit een studie van Deloitte naar data analyse blijkt dat 60 procent van de bedrijven begrijpt wat voor een voordelen voort kunnen komen uit toenemende big data. 43 procent vindt dat data geanalyseerd moet worden door een specialist die direct verslag doet van de bevindingen bij de ceo. Verder gelooft 70 procent dat het belangrijk is om interne data en data gegenereerd door social media te consolideren. Data die resulteert uit connectiviteit brengt meer inzichten omtrent de consument met zich mee en op zijn beurt de ontwikkeling van nieuwe diensten, de mogelijkheid om meer persoonlijke loyaliteitsprogramma’s te creëren en meer mogelijkheden in het werven van personeel. Zonder dat de consument het weet, helpt data ook om producten te optimaliseren. Data-analisten zullen niet enkel nog activiteiten managen, maar zullen ook informatie waarborgen die van onschatbare waarde zal zijn.
Twee nieuwe rollen zullen ontstaan: ten eerste de chief data officer (cdo), deze heeft de leiding over de algemene data strategie, en ten tweede de data scientist, deze haalt betekenis en waarde uit de data en helpt zo het gat te dichten met andere onderdelen van het bedrijf. Volgens Glassdoor is de data scientist de ‘beste baan’ in 2016, wat inhoudt dat er veel vacatures zijn, een goed salaris en goede carrièremogelijkheden. Dit wordt bevestigd in een enquête van Deloitte waar wordt aangetoond dat 70 procent van de bedrijven het belangrijk vindt om de positie van cdo en data scientist te ondersteunen, ook al zijn deze posities nog niet nauw omschreven en gestandaardiseerd. Vanuit het oogpunt van een manager zijn dit soort praktijken natuurlijk fascinerend.
Sven Schoenaerts, managing director Benelux bij NetApp
