De digitale revolutie verandert de waardeverhoudingen binnen de bedrijfswereld en doet zaakvoerders opnieuw nadenken over hun businessmodel. Maar: lang niet alle bedrijven zijn in beweging. De geautomatiseerde bedrijfsprocessen veranderen niet alleen de privésector, maar ook overheidsdiensten en sociale secretariaten én helpen vandaag al bij het tot stand komen van voetbaltransfers.
Verandering is een moeilijk proces. Iedereen wil verandering, maar niemand wil zélf veranderen. En sommige zaakvoerders veranderen niet omdat ze bang zijn. Omdat het voor hen een sprong in het duister is. Ze weten niet waaraan ze zich kunnen verwachten. Automatiseren is meer dan een papieren factuur omzetten in een digitale. De processen automatiseren vraagt heel wat denkwerk. Het is het type verandering dat zaakvoerders verplicht om hun manier van werken in vraag te stellen. Om alle processen kritisch onder de loep te nemen. Dat hele proces is voor sommigen blijkbaar beangstigend.
Gewoonten opgeven
Iedere verandering is moeilijk. Maar in dit geval klopt het huizenhoge cliché: stilstaan is achteruitgaan. Niet voldoende inspelen op de kansen die digitalisering biedt, brengt zelfs de allergrootste bedrijven in gevaar.
Als een bedrijf nu nog niet mee is, moet het dringend focussen op wat digitalisatie kan betekenen. Om dan de juiste beslissingen te nemen. Een bedrijf dat nu nog ‘in papieren termen’ denkt, staat mijlenver van die eerste belangrijke stap. Gelukkig zijn niet alle bedrijven zo. De tijd dat er op elk document een stempeltje moest, ligt achter ons. Maar ook al zijn we van onze stempelfetisj af, toch moeten bedrijven digitaal een versnelling hoger schakelen.
Geen banenverlies, wel jobtypes
Digitaliseren is een kwestie van prioriteren: elke ondernemer weet dat hij eerst moet investeren om daarna te laten renderen. Maar niet alleen bedrijfsleiders zijn terughoudend als het op digitalisering aankomt, ook werknemers vrezen de trend. Het kan hen misschien hun baan kosten. Dat is niet zo: digitalisering gaat geen jobs kosten, maar bepaalde jobtypes gaan er wel uit. Wat is bijvoorbeeld de rol van een secretaresse? Die print documenten uit, steekt ze in een map en geeft die aan haar baas. Dat kan digitaal. En een afspraak maken, dat moet zelf toch ook wel lukken? Als je je ontslag krijgt omdat je job overbodig is geworden, heb je misschien niet goed opgelet. Idem voor die ceo die de digitale revolutie blijft negeren: op een bepaald moment is het over en uit voor je business.
Overheid doet mee
Niet alleen de privésector gaat digitaal, ook de overheid heeft de weg naar de digitale efficiëntie gevonden. Zo werkt de overheid momenteel aan een nieuw facturatieproces. Als een bedrijf wil factureren aan de overheid, moet je dat 100 procent digitaal doen. Ik weet van veel bedrijven dat ze dit nog niet voor mekaar hebben. En voor sommige zal het ook heel lang duren voor ze het effectief voor mekaar krijgen. Een mooi initiatief dus, want het zet Belgische bedrijven in beweging. Of op z’n minst aan het denken.
Maar de overheid mag het gerust wat grootschaliger zien. Er is nood aan een groot platform en meer van die initiatieven. Ik heb nog geen minister duidelijk horen roepen ‘Weg met papier’ en dan ook daadwerkelijk een plan zien uitrollen. Want daar ontbreekt het aan: een omlijnd plan met een duidelijk einddoel. Nu zijn het nog te vaak ongecoördineerde stapjes.
Banken, accountants en sociale secretariaten
De digitalisering is misschien wel het meest zichtbaar in de banksector. Letterlijk dan, met het promoten van thuisbankieren en het hiermee gepaard gaande verdwijnen van alsmaar meer loketten in de bankkantoren. Maar het gaat verder dan dat. Ik ben momenteel zelf bezig met een hypotheekaanvraag te regelen en doe alles 100 procent digitaal: offertes aanvragen, binnenkrijgen en onderhandelen. Een hypotheek is nochtans de grootste commitment die je kan aangaan met een bank. En zelfs dat zal in de toekomst volledig digitaal gebeuren.
Verder verwacht ik ook een grote verschuiving in accountancy. De accountant die enkel snel en correct kan inboeken, is ten dode opgeschreven. Als je added value niet groter is dan dat, ga je eruit. De boekhouder van de toekomst is meer dan een veredelde typemachine. Hij is iemand die mee strategische beslissingen neemt en de lijnen uitzet.
De tweede sector die volop in beweging is, is die van de sociale secretariaten. Die hele sector is zo gedateerd als het maar zijn kan. Ja, er zijn duizend verschillende regeltjes en wetten. En ja, dat zal best allemaal complex zijn. Maar met alle respect: de meeste van die regeltjes zijn te vangen in eenen en nullen. Door te automatiseren gaan ze eindelijk aan de kern van hun bestaan toekomen: het bedienen van hun klanten. En meer doen dan alleen maar loonbriefjes uitdraaien. Dat besef is er nu eindelijk.
Big data en voetbaltransfers
De cloud is er al even en de big data komen eraan, en kunnen zelfs helpen bij het scouten van de volgende generatie voetbaltoppers. Ik verwacht persoonlijk heel veel van big data. De mogelijkheden die we nu zien, dat is nog maar het topje van de ijsberg, geloof me. Big data wordt echt gi-gan-tisch. Een leuk voorbeeldje: in België sponsoren we de voetbalploeg KV Mechelen, in Nederland doen we dat met AZ Alkmaar. Wel, die club is anderhalf jaar geleden begonnen met het bijhouden van alle data van alle spelers in Europa. En met resultaat. Zo kochten ze een jaartje geleden Vincent Janssen weg voor zevenhonderdduizend euro. Nu verkopen ze hem door aan Tottenham voor twintig miljoen euro. Natuurlijk moet het ook in het kopje goed zitten. En natuurlijk moet een speler in het team passen. Maar big data speelde een belangrijke rol in deze lucratieve transfer.
Vroeger moesten scouts de wereld rond om talent te ontdekken. In de toekomst zoeken we gerichter dankzij al die statistieken. Hoeveel kilometer loopt die bepaalde speler? Hoe vaak schiet hij op doel? Hoeveel assists? Bij AZ zijn twee analisten fulltime bezig met al die cijfers. En dat is dan weer een voorbeeld van hoe digitalisatie nieuwe jobs creëert. Bepaalde jobs verdwijnen, maar er komen nieuwe in de plaats.
Robert Koelman, directeur bij Afas België
