Iemand moet ervoor betalen

De Europese Commissie bereidt nieuwe regels voor die Facebook, Google, Microsoft, Apple en andere Amerikaanse internetmogols laten betalen voor hun free ride over de telecomnetwerken. Die discussie gaat al ruim een decennium mee. Laat ons hopen dat er nu ook beslissingen vallen.

‘Iemand moet ervoor betalen. Wij kunnen niet én miljarden investeren in netwerken, én goedkope tarieven aanbieden, én 100 procent dekking geven, én sociale tarieven toepassen én voor de werkgelegenheid zorgen, terwijl Google, Facebook, Microsoft en anderen zich daar niets van moeten aantrekken en hun marktkapitalisatie zien exploderen.’ Dat vertelde Scott Alcott tijdens de warme zomer van 2008. Alcott was toen verantwoordelijk voor het netwerk van Proximus en is de huidige cio van Comcast, de grootste Amerikaanse kabeloperator.

Geen barst veranderd

We zijn nu acht jaar later en eigenlijk is er nog geen barst veranderd. Integendeel, de marktwaarde van de Amerikaanse internetgiganten bedraagt tientallen miljarden euro’s, ze hebben bergen geld op de bank staan en betalen nauwelijks of geen belastingen, laat staan in Europa. En toch hebben ze nog steeds een free ride op de vaste maar in toenemende mate mobiele netwerken van telco’s zoals Proximus of KPN. Die investeren jaarlijks wel zowat een miljard euro in de uitbouw van een steeds populairdere 4G en straks 5G-netwerken. PokemonGo vreet bandbreedte dat het niet meer mooi is, maar betaalt Nintendo daarvoor een cent? Nee toch?

‘Telecom is in wezen disruptief. Je moet om de twee, drie jaar met nieuwe diensten uitpakken, maar tegelijk komen er nieuwe spelers op de markt die je omzet in no-time onderuit halen’, aldus Scott Alcott in 2008. Opvallend is dat zijn huidige werkgever Comcast datzelfde jaar teruggefloten werd door de regelgever omdat het internetverkeer van peer-to-peerdiensten zoals Bittorent had vertraagd zodat gebruikers niet langer video’s konden downloaden en delen. Netneutraliteit werd nooit een realiteit. Netneutraliteit betekent dat bepaalde diensten meer bandbreedte zouden krijgen dan anderen. Dat stootte op verzet bij heel wat webactivisten die aanvoerden dat daardoor de grote spelers (met geld) zouden bevoordeeld worden en dat start-ups en innovatie in de kiem gesmoord zouden worden. 

In België, traditioneel een trage volger en op het vlak van innovatie niet meteen een grootgebruiker, valt de disruptie nog best mee. Whatsapp heeft hier nog geen reuzenbrokken uit de geldzakken van Proximus of Telenet gehaald. Ook het succes van Netflix is nog steeds relatief beperkt. Maar dat het snel kan keren is duidelijk. Webcommerce was lange tijd een klein duimpje in ons land, maar haalt nu al een omzet van 8,2 miljard euro (waarvan jammer genoeg twee derde naar het buitenland vloeit).

Dezelfde regels

De Europese Commissie wil nu echter dat diensten zoals Skype (Microsoft) en Whatsapp (Facebook) aan dezelfde regels moeten voldoen als de telecomdienstenleveranciers. Daarvoor zijn immers nog geen regels opgesteld. De huidige telecomwetgeving dateert immers van 1995 toen datacommunicatie uit het monopolie van de telco’s werd weggeplukt.

Interessant is dat Brussel ook wil nagaan hoe het de privacyregels kan aanscherpen zodat het minder evident wordt voor Google, Facebook en anderen om munt te slaan uit data van gebruikers. Het is echter zeer de vraag of Brussel ervoor kan zorgen dat zij daarvoor moeten betalen. En hoe dat dan verrekend zal worden. Wel duidelijk is dat het vrij en ongebreideld gebruik van deze diensten over dure en bijzonder complexe mobiele datanetwerken steeds minder vanzelfsprekend is. Dat was het acht jaar geleden al niet, en dat is het vandaag zeker niet.

Benieuwd of Europa nog eens acht jaar kan wachten tot alle internetvleespotten definitief in Amerikaanse handen zijn. Nieuwe regels moeten er dus komen. Regels die stringent zijn maar toch innovatie en dadendrang niet in de weg staan. We kijken al uit naar september wanneer de Europese Commissie haar plannen bekend zal maken.