De markt voor it-diensten lijkt in vorm. Heel wat outsourcers en dienstverleners werven volop mensen aan. Maar aan de horizon duiken donkere wolken op die het zonnige plaatje wel eens kunnen verstoren. We zetten de zeven grootste uitdagingen en bedreigingen in outsourcing op een rijtje.
Op zich lijkt er geen vuiltje aan de lucht. Een aantal outsourcers, zoals Capgemini, lieten recent nog een mooie groei optekenen. Zo bracht Computable.be in een artikel enkele weken geleden de plannen rond aanwervingen van Belgische dienstverleners in kaart. In totaal gaat het in it-outsourcing nog dit jaar zeker om meer dan duizend vacatures.
Het gaat natuurlijk om aankondigingen. Pas aan het eind dit jaar zal worden bekeken hoeveel mensen effectief zijn ingelijfd. En anderzijds duiken een aantal trends op die, na verloop van tijd, het feestje wel eens zouden kunnen verstoren. Misschien niet voor iedereen, maar wel voor sommigen. Want de manier waarop bedrijven en hun it-afdelingen naar externe dienstenleveranciers kijken verandert fundamenteel.
1. (Bescheiden) groei
Uit het recent onderzoek van Whitelane Research blijkt dat bijna de helft van de bedrijfsklanten plannen hebben om meer te gaan outsourcen. Whitelane baseert zich hierbij op de grootste it-outsourcingcontracten in België. Het gaat om ongeveer vijfhonderd contracten die goed zijn voor meer dan een miljoen dollar.
Dat lijkt goed nieuws, maar is het misschien toch niet. ‘Dat bedrijven aangeven dat ze meer willen outsourcen, betekent nog niet dat it-diensten gaan toenemen’, nuanceert Jef Loos Van Whitelane Research. ‘Soms kozen bedrijven vroeger reeds voor body shopping en kiezen ze nu voor een outsourcingcontract. Dat blijft dan allebei uitbesteding’, vertelt Loos.
Vergis u niet: in it-diensten is het vaak geen vetpot is. Sommige blijven ter plaatse trappelen, andere gaan enkele procentpunten vooruit. Maar andere markten, zoals die voor securityproducten, groeien met dubbele cijfers. it-diensten niet. ‘Echt groeien doet onze markt niet’, stelt Daniel Minschart, de nieuwe country manager van Getronics in ons land. De laatste twaalf maanden konden we, volgens hem, een lichte pick up opmerken, maar recente gebeurtenissen zoals de aangekondigde Brexit doen de markt geen goed.
2. Concurrentie
De markt voor outsourcing en it-diensten is erg gefragmenteerd. ‘Je hebt veel spelers die telkens elk relatief gezien een vrij klein deel van de markt in handen hebben. Groeien in deze markt betekent in de praktijk dus dat je marktaandeel afneemt van een concurrent’, stelt Minschart.
De concurrentie lijkt de laatste jaren ook alleen maar te zijn toegenomen. In it-diensten zijn in ons land bijvoorbeeld de Indiase partijen (zoals TCS en Infosys) komen opzetten, net als de Belgische dienstverleners (Cegeka, RealDolmen,…).
De hamvraag is dus: hoe kan je dan nog groeien in deze markt? Door je duidelijk te profileren en te differentiëren. ‘Voor Getronics ligt onze focus op klantentevredenheid, waar we grote stappen voorwaarts hebben gemaakt. Daarnaast hanteren wij ook een zogenaamde ‘glocal’ aanpak: groot genoeg maar toch nog voldoende lokale touch’, vult hij aan. Getronics heeft altijd de zogenaamde workplace als een van de belangrijkste diensten aangeboden, maar vult dat vandaag bijvoorbeeld breder en meer ‘end-to-end’ in. ‘Onze missie is om de eindgebruiker in alles te ondersteunen’, stelt Minschart.
3. Prijzendruk
De noodzaak aan differentiatie is er ook om de sterke prijzenslag te counteren. ‘De prijzen in onze sector staan nog altijd onder druk’, geeft Minschart toe. Ook bij Dimension Data klinkt het dat de gouden tijdens voorbij zijn. ‘De prijzen voor dagtarieven van consultants tien jaar geleden zullen niet meteen terugkomen. Maar de druk ligt niet hoger dan enkele jaren geleden’, aldus de woordvoerster van Dimension Data.
Nieuw is deze vaststelling dus zeker niet. Het was de Amerikaanse Information Services Group (ISG) die vorig jaar al tot de conclusie kwam dat de wereldwijde it-sector de grootste prijzenslag sinds 15 jaar ondergaat.
Vooral de bekende Indiase providers, wiens aanbod altijd was gebaseerd op kostenbesparing door de goedkopere arbeidskrachten in hun thuismarkt, hebben er mee af te rekenen. Maar de neerwaartse spiraal beïnvloedt ook veel andere outsourcers. Ook dit jaar vinden voor heel wat bedrijven de tijd rijp om hun outsourcingcontract heronderhandelen.
4. Overnames
Grote overnames komen niet dagelijks voor in de wereld van it-diensten, al was er recent toch wel het samengaan van CSC en Hewlett Packard Enterprises. ‘Ik verwacht op termijn nog meer overnames, ook in Europa’, voorspelt Loos van Whitelane Research, en hij somt met Atos, CGI, Capgemini en Fujitsu enkele overnamekandidaten op. ‘Maar een samengaan kan misschien ook bij Belgische leveranciers gebeuren. Ik denk dan onder meer aan NRB, Cegeka of misschien zelfs RealDolmen.’
5. Insourcing
Een andere bedreiging voor de it-dienstverleners is vandaag minder prominent: klanten die het hele zaakje opnieuw over nemen. ‘In het Verenigd Koninkrijk zie je de trend van het opnieuw insourcen van bepaalde taken duidelijk’, aldus Loos. ‘Het Verenigd Koninkrijk heeft de neiging om bij it-outsourcing toch zowat drie jaar voorop te lopen’, vertelt hij. Met de helft van alle omzet in it-outsourcing en één vijfde van alle Europese it-bestedingen is het Verenigd Koninkrijk, zo benadrukt Loos, een vrij grote markt. Maar de markt is er intussen verzadigd.
Toch ziet Loos ook de trend naar insourcing traag opduiken in ons land. Hij wijst hierbij op sommige (van origine) Belgische bedrijven als Colruyt Group of Wabco die hun shared service center opnieuw in eigen beheer namen. ‘Voor hen is het een besparing door op deze manier de marge, die de outsourcer op deze dienst opstrijkt, weg te werken.’
Ook bij Getronics trad insourcing op. Hun service desk werd tijdlang vanuit een offshore locatie geregeld, maar nu niet meer. België, Nederland of Boedapest blijken de nieuwe bestemmingen hiervoor. ‘Sommige zaken worden niet meteen beter als je ze elders plaatst’, stelt Minschart van Getronics.
6. Cloud
Volgens sommigen is de cloud – letterlijk en figuurlijk – zelfs de grootste donderwolk. Cloud leveranciers als Google, Amazon en Microsoft vormen inderdaad een vorm van concurrentie. ‘Vooral dan op het vlak van de public cloud. Veel outsourcers beweren dat ze zelf een gelijkaardige public cloud dienst kunnen aanbieden, maar in realiteit is dat toch maar eerder een private cloud’, aldus Loos.
Als outsourcers zich in de toekomst als service integrators willen manifesteren zullen ze ook de public cloud moeten integreren in hun diensten. ‘Daar zullen ze niet aan kunnen ontsnappen.’ Al staat de cloud momenteel nog maar in de kinderschoenen en is het zeker niet zo dat ze met alle omzet gaan lopen. ‘Het is vandaag zowat 10 à 20 procent van de opbrengsten van de klassieke dienstenleveranciers, dus nog eerder beperkt. Voorlopig toch’, stelt Loos.
7. Tevredenheid
Wat opvalt is dat cloud providers, met Google en Citrix op kop, de bestaande outsourcers (in de categorie datacenter en application hosting) de loef afsteekt qua klantentevredenheid. Zo blijkt ook uit cijfers van Whitelane Research. Hiermee doen public cloud providers het, inzake tevredenheid, ook beter dan de klassieke softwareleveranciers als SAP en Oracle. Dat is opvallend.
De klantentevredenheid vormt de rode draad in het jaarlijkse outsourcingonderzoek van Whitelane Research en blijft een eeuwig aandachtspunt voor de markt. Outsourcing en it-diensten zijn nu eenmaal people busines: mensen maken het verschil. ‘Sommige leveranciers, als IBM en (vooral) BT deden het in het recente Belgische onderzoek qua tevredenheid minder goed. Terwijl IBM in Frankrijk dan weer hoge ogen gooit’, weet Loos. ‘HPE heeft internationaal zijn uitdagingen, maar in België is het bedrijf als outsourcer bijvoorbeeld goed bezig’, stelt hij.
Ook Getronics is een voorbeeld van een partij die enkele jaren geleden eerder onderaan bengelde in de lijst van leveranciers die op de hoogste klantentevredenheid konden rekenen. Om er vervolgens flink te stijgen. ‘Zoiets lukt niet van het ene jaar na het andere, maar op drie jaar valt dat te realiseren’, besluit Loos.
Ik denk dat er nog een belangrijke en fundamentele evolutie aan het plaatsgrijpen is in de markt. Nummer 8 in dit lijstje zo je wil. En die is crowdsourcing. Als Netflix een algoritme wil om om betere filmtips aan zijn klanten te geven, dan huurt het geen legertje ontwikkelaars of data scientists in. Nee, Netflix zet de Netflix Prize op, een open wedstrijd waar de winnaar 1 miljoen dollar krijgt. Daarmee zet Netflix veel meer mensen aan het werk dan ze voor 1 miljoen zouden kunnen inhuren. En meteen krijgt Netflix er een hoop marketing buzz bij.
Luchtvaartmaatschappijen bieden gratis onbeperkte vluchten aan hackers die fouten in hun online systemen weten bloot te leggen. Dit zijn weerom (security) diensten die niet via traditionele outsourcing contracting worden geleverd.
Dit is een trend die ook buiten IT speelt: op het flesje Fanta op de tafel voor mij staat bijvoorbeeld een wedstrijd om een nieuw logo voor Fanta te ontwerpen.
Het zal er dus voor IT dienstenleveranciers op aankomen om hun diensten te doen aansluiten aan crowdsourcing en de andere 7 factoren.